colostoma

Er zijn twee soorten darmstoma's: een ileostoma en een colostoma. Een ileostoma sluit aan op de dunne darm, een colostoma op de dikke darm.

Een darmstoma als gevolg van kanker of de behandeling ervan kan zowel tijdelijk als blijvend zijn. Er gelden verschillende voedingsadviezen voor de twee soorten stoma's.

Colostoma:

Bij een stoma op de dikke darm kan de dikke darm zijn werking, het opnemen van water en zouten, nog in meer of mindere mate uitvoeren. Vlak na de aanleg van het stoma kan de consistentie van de ontlasting nog onregelmatig zijn maar dat wordt na enige tijd meestal beter.

Doorgaans is het mogelijk om normaal te eten en is geen speciaal dieet nodig.Hoe lager het colostoma is geplaatst, hoe meer vocht de dikke darm uit de ontlasting haalt en dus hoe steviger de ontlasting zal zijn. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de ontlasting soepel blijft en er geen verstopping van het stoma ontstaat.

Voedingsvezels, vocht en lichaamsbeweging zijn belangrijk om verstopping te voorkomen:

Voedingsvezels.

Voedingsvezels houden vocht vast in de darmen en daardoor blijft de ontlasting soepel. Zorg dat u ruim gebruik maakt van producten die rijk zijn aan voedingsvezels, zoals fruit, groente en volkorenproducten. Per dag heeft u 30-40 gram vezels nodig. Groente, fruit en volkorenproducten bevatten verschillende soorten vezels, die ieder een eigen werking hebben op de stoelgang. Dagelijks gebruiken, variëren en combineren geeft het beste resultaat.

Er zijn ook speciale vezelpreparaten te koop. Dat kan effectief zijn. Gebruik ze echter alleen in overleg met uw arts of diëtist, want ze kunnen ook last geven doordat ze bij verkeerd gebruik het probleem van verstopping juist vergroten. Een vezelpreparaat moet altijd gecombineerd worden met ruim vocht.

Vocht:

De combinatie van vezels en vocht is erg belangrijk voor een soepele ontlasting. Drink dagelijks anderhalf tot twee liter, dit zijn 13 glazen of 16 kopjes per dag. Alle vocht telt mee zoals water, koffie, thee, melk en melkproducten, soep, bouillon of sap.

Lichaamsbeweging:

Lichaamsbeweging is goed voor de conditie maar ook voor de darmen. Probeer dagelijks minimaal een half uur flink te bewegen; zoals fietsen, stevig wandelen of zwemmen.

Vezelrijke producten.

Het Voedingscentrum heeft een overzicht gemaakt met vezelrijke producten, hier vindt u een overzicht van de hoeveelheid vezels per portie: Vezels. Ook via de Maag Lever Darm Stichting kunt u een brochure downloaden over Vezels.

Gasvorming:

Gas in de darm wordt gevormd door bacteriën in de darm. Dat is normaal maar kan bij een stoma hinderlijk zijn. Een deel van de gasvorming in de darm is te voorkomen. Gas in de darmen kan namelijk ook veroorzaakt worden doordat er lucht met uw eten of drinken 'mee' komt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als u door een rietje drinkt, als u snel eet of als u praat tijdens het eten. U kunt dit voorkomen door rustig te eten en niet te praten terwijl u eten in uw mond heeft.

Er zijn voedingsmiddelen die extra gasvorming kunnen veroorzaken zoals peulvruchten, koolsoorten en spruiten, paprika, uien, knoflook, prei, koolzuurhoudende dranken en bier . Daar heeft echter niet iedereen last van.

U kunt het beste zelf ervaren of u van een bepaalde product last heeft?.

Kleur- en geurvorming door voeding:

Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die de ontlasting een andere kleur kunnen geven. Zo kleurt spinazie de ontlasting groen, bieten de ontlasting rood en geven ijzerpreparaten de ontlasting een zwarte kleur. Ook kan de ontlasting een doordringende geur krijgen door bepaalde voedingsmiddelen, zoals peulvruchten, koolsoorten (vooral als die lang gekookt zijn), eieren, uien, knoflook, prei en vis. U kunt het beste zelf ervaren of dat verschijnsel ook bij u optreedt en bepalen of u het hinderlijk vindt.

Ileostoma:

Een ileostoma is ingrijpender, kan veel last geven en er zijn aanpassingen in de voeding nodig. Bij een ileostoma is de dikke darm uitgeschakeld. In de dikke darm wordt de ontlasting normaal gesproken ingedikt. Daarnaast zorgt de dikke darm dat naast vocht ook zouten weer worden opgenomen in het lichaam. Bij een ileostoma gaan daarom gemakkelijk dagelijks veel vocht en zouten verloren en die moeten worden aangevuld. De uitgang van een ileostoma kan verstopt raken door voedselresten, vooral vlak na de operatie.

Zorg voor voldoende vocht en zout:

Bij een ileostoma is het dus belangrijk dat u het vocht en zout wat verloren gaat weer voldoende binnen krijgt. Voldoende is in dit geval 2 tot 2,5 liter vocht per dag. Dit zijn 13-16 glazen of 16-20 kopjes vocht per dag. U kunt aan de kleur en hoeveelheid van uw urine zien of u genoeg drinkt: als u weinig plast en uw urine donker van kleur is, drinkt u te weinig.

Maak ook ruim gebruik van zout door royaal zout over het eten te strooien. Producten die voor een groot deel het zout in onze voeding leveren zijn brood, vlees, vleeswaren en kaas. Ook zit er veel zout in producten als, soepen, bouillon, tomatenketchup, ketjap, maggi, haring, pizza's en chips of zoutjes.

Zorg bij diarree, braken, hevige transpiratie, koorts of warm weer dat u extra vocht en zout binnenkrijgt.

Gasvorming:

Gas in de darm wordt gevormd door bacteriën in de darm. Dat is normaal maar kan bij een stoma hinderlijk zijn. Een deel van de gasvorming in de darm is te voorkomen. Gas in de darmen kan namelijk ook veroorzaakt worden doordat er lucht met uw eten of drinken 'mee' komt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als u door een rietje drinkt, als u snel eet of als u praat tijdens het eten. U kunt dit voorkomen door rustig te eten en niet te praten terwijl u eten in uw mond heeft.

Er zijn voedingsmiddelen die extra gasvorming kunnen veroorzaken zoals peulvruchten, koolsoorten en spruiten, paprika, uien, knoflook, prei, koolzuurhoudende dranken en bier . Daar heeft echter niet iedereen last van. U kunt het beste zelf ervaren of u van een bepaalde product last heeft?.

Kleur- en geurvorming door voeding:

Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die de ontlasting een andere kleur kunnen geven. Zo kleurt spinazie de ontlasting groen, bieten de ontlasting rood en geven ijzerpreparaten de ontlasting een zwarte kleur. Ook kan de ontlasting een doordringende geur krijgen door bepaalde voedingsmiddelen, zoals peulvruchten, koolsoorten (vooral als die lang gekookt zijn), eieren, uien, knoflook, prei en vis. U kunt het beste zelf ervaren of dat verschijnsel ook bij u optreedt en bepalen of u het hinderlijk vindt.

Probeer verstopping te voorkomen:

De meningen zijn verdeeld over welke producten bij een ileostoma verstopping kunnen geven. In sommige ziekenhuizen wordt het advies gegeven om 2-3 weken na de operatie uit voorzorg voedingsmiddelen die obstructie kunnen geven te vermijden.

Het kan ook voldoende zijn om deze producten heel fijn te snijden en goed te kauwen. Het gaat hier dan om vezelige producten als groenten met harde nerven, harde rauwkost, vezelige draderige groenten zoals asperges, bleekselderij, champignons, zuurkool, maïs, fruit met pit en schil, verse ananas, citrusfruit, gedroogde vruchten, kokosproducten, taai en draderig vlees, noten en pinda's, en grove volkorenproducten.

Voeding bij een stoma.

Lees meer over 'Voeding bij een stoma' van de Nederlandse Stomavereniging.

Bron: www.voedingenkankerinfo.nl