Wat kan ik eten als ik een darmstoma heb ?
Wat kan ik eten als ik een darmstoma heb?
Er zijn twee soorten darmstoma's: een colostoma en een ileostoma. Een colostoma sluit aan op de dikke darm. Een ileostoma sluit aan op de dunne darm. Een darmstoma als gevolg van kanker of de behandeling ervan kan zowel tijdelijk als blijvend zijn. Er zijn verschillende voedingsadviezen voor de twee soorten stoma's.
Voedingsadviezen bij een colostoma:
Bij een stoma op de dikke darm kan de dikke darm zijn taak, het opnemen van water en zouten, nog in meer of mindere mate uitvoeren. Vlak na het plaatsen van de stoma kan de dikte en structuur van de ontlasting nog onregelmatig zijn, maar dat wordt na enige tijd meestal beter.
Meestal is het mogelijk om zonder aanpassingen te eten en is er dan geen speciaal dieet nodig.
Hoe lager de colostoma is geplaatst, hoe meer vocht de dikke darm uit de ontlasting haalt en dus hoe steviger de ontlasting zal zijn. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat de ontlasting soepel blijft en er geen verstopping van de stoma ontstaat. Voedingsvezels, vocht en lichaamsbeweging zijn belangrijk om verstopping te voorkomen.
Voedingsvezels:
Voedingsvezels houden vocht vast in de darmen, maken de ontlasting steviger en stimuleren de darmen te bewegen. Daardoor wordt de ontlasting soepel en wordt het snel getransporteerd.
Kies vaker voor producten met veel voedingsvezels, zoals fruit, groente en volkorenproducten. Per dag hebben vrouwen 30 gram vezels nodig. Mannen hebben 40 gram vezels nodig.
Groente, fruit, volkorenproducten, peulvruchten en noten bevatten verschillende soorten vezels. Ze hebben een eigen werking op de stoelgang. Het beste is om elke dag te kiezen voor verschillende combinaties van vezelrijke producten.
Vocht:
De combinatie van vezels en vocht is erg belangrijk voor een soepele ontlasting. Wanneer je veel vezels binnenkrijgt maar te weinig drinkt, kan er verstopping ontstaan. Drink dagelijks anderhalf tot twee liter. Dit zijn 13 glazen of 16 kopjes per dag. Al het vocht telt mee zoals water, koffie, thee, melk en melkproducten, soep, bouillon of sap.
Lichaamsbeweging:
Lichaamsbeweging is goed voor de conditie maar ook voor de darmen. Door te bewegen komt de darm ook in beweging en verplaatst de ontlasting makkelijker door de darm. Probeer dagelijks minimaal een half uur flink te bewegen zoals fietsen, stevig wandelen of zwemmen.
Gasvorming:
Gas in de darm wordt gevormd door bacteriën. Dat is normaal maar kan bij een stoma hinderlijk zijn. Een deel van de gasvorming in de darm is te voorkomen. Gas kan namelijk ook veroorzaakt worden doordat er lucht met je eten of drinken 'mee' komt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je door een rietje drinkt, als je rookt, als je snel eet of als je praat tijdens het eten. Je kunt dit voorkomen door rustig te eten en niet te praten terwijl je eet. Ook is het belangrijk om te stoppen met roken.
Er zijn voedingsmiddelen die extra gas kunnen veroorzaken zoals peulvruchten, koolsoorten en spruiten, paprika, uien, knoflook, prei, koolzuurhoudende dranken en bier. Daar heeft echter niet iedereen last van. Je kunt dit het beste zelf uitproberen en ervaren of je van een bepaalde product last van gas krijgt.
Kleur- en geurvorming door voeding:
Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die de ontlasting een andere kleur kunnen geven. Zo kleurt de ontlasting door spinazie groen, door bieten rood en door ijzersupplementen zwart. Ook kan de ontlasting een sterke geur krijgen door bepaalde voedingsmiddelen zoals peulvruchten, koolsoorten (vooral als die lang gekookt zijn), eieren, uien, knoflook, prei en vis. Je kunt ook hierbij het beste zelf uitproberen hoe jouw lichaam reageert.
Lees meer voedingstips bij een colostoma
Voedingsadviezen bij een ileostoma:
Een ileostoma is meestal ingrijpender en kan veel last geven. Vaak zijn er aanpassingen in de voeding nodig.
Bij een ileostoma is de dikke darm uitgeschakeld. In de dikke darm wordt de ontlasting normaal gesproken ingedikt. De dikke darm zorgt ook dat vocht en zouten weer worden opgenomen in het lichaam. Bij een ileostoma gaan daarom gemakkelijk dagelijks veel vocht en zouten verloren en die moeten worden aangevuld. De uitgang van een ileostoma kan verstopt raken door voedselresten, vooral vlak na de operatie.
Zorg voor voldoende vocht en zout:
Bij een ileostoma is het dus belangrijk dat je het vocht en zout wat verloren gaat weer voldoende binnenkrijgt. Voldoende is in dit geval 2 tot 2,5 liter vocht per dag. Dit zijn 13-16 glazen of 16-20 kopjes vocht per dag. Je kunt aan de kleur en hoeveelheid van de urine zien of je genoeg drinkt: als je weinig plast en de urine donker van kleur is, drink je te weinig.
Gebruik ook meer zout. Producten met veel zout zijn brood, vlees, vleeswaren, soep, bouillon en kaas. Ook zit er veel zout in producten als sauzen, haring, vis en groenten uit blik.
Zorg bij diarree, braken, veel zweten, koorts of warm weer dat je extra vocht en zout binnenkrijgt. Dit kun je bijvoorbeeld doen door bouillon te drinken of orale dehydratiezouten (ORS) te nemen.
Gasvorming
Zie de informatie over gasvorming bij voedingsadviezen bij Colostoma.
Kleur- en geurvorming door voeding
Zie de informatie over kleur- en geurvorming bij voedingsadviezen bij Colostoma.
Probeer verstopping te voorkomen:
De meningen zijn verdeeld over welke producten bij een ileostoma verstopping kunnen veroorzaken. In sommige ziekenhuizen wordt het advies gegeven om tot 2-3 weken na de darmoperatie uit voorzorg voedingsmiddelen die kunnen verstoppen te laten staan. Het kan ook helpen om deze producten heel fijn te snijden en goed te kauwen. Het gaat hier dan om vezelige producten als harde rauwkost, vezelige draderige groenten zoals asperges, bleekselderij, champignons, zuurkool, maïs, fruit met pit en schil, verse ananas, citrusfruit, gedroogde vruchten, kokosproducten, taai en draderig vlees, noten en pinda's, en grove volkorenproducten.