Wat kan ik doen om mijn conditie te bevorderen ?
groenten-fruit.
Er zijn verschillende dingen die je zelf kunt doen om je conditie tijdens de behandeling of je herstel na de behandeling te bevorderen. Een goede lichamelijke en mentale conditie dragen eraan bij dat je de behandeling beter aan kunt, minder complicaties optreden en je zo goed mogelijk herstelt. Aan een verbetering van je conditie kunt je zelf bijdragen door gezond en eiwitrijk te eten en veel te bewegen. Dat is niet altijd gemakkelijk op te brengen; zeker niet als je klachten hebt door de ziekte, vermoeidheid optreedt en je conditie al minder is geworden.
Gezond en eiwitrijk eten:
Om je herstel te bevorderen is het vooral belangrijk om te variëren met je voedingsmiddelen en producten zo te kiezen dat je alle belangrijke voedingsstoffen binnen krijgt. Voedingsmiddelen die alleen maar "gezond" zijn bestaan niet. Het gaat altijd om een combinatie van voedingsmiddelen.
In onderstaande tabel kun je zien welke voedingsmiddelen je dagelijks minstens nodig hebt om een volwaardige voeding binnen te krijgen. Het kan zijn dat dit meer of minder is dan je normaal gesproken eet. Pas de hoeveelheden brood, aardappelen, groenten en fruit dan aan naar je normale portie.
Voedingsmiddelen | Portie |
Brood | 3 tot 4 sneden |
Kaas | 2 plakken of 40 gram |
Vleeswaren*, beleg | 2 plakken of 30 gram |
Melk, melkproducten | 3 bekers / schaaltjes |
Fruit | 2 porties |
Groenten | 3 opscheplepels |
Vlees*, vis, gevogelte, ei, vegetarische vervangers | 100 gram |
Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten | 3 stuks / opscheplepels |
Boter, margarine, halvarine, olie | 30 gram of 30 ml |
Vocht | Minimaal 1,5 liter (voor mensen ouder dan 70: minimaal 1,7 liter). |
*Vlees is een goede bron van eiwitten en belangrijke vitamines en mineralen, zoals ijzer en kan daarmee bijdragen aan een gezonde voeding en aan herstel. Onderzoek toont aan dat het eten van te veel rood vlees en het eten van bewerkt vlees de kans op dikkedarmkanker vergroot. Om die reden raden wij aan om matig te zijn met vlees en wekelijks niet meer dan 350 - 500 gram rood vlees te eten. Voor bewerkt vlees, zoals vleeswaren is geen veilige hoeveelheid gevonden waarbij het risico op dikkedarmkanker niet wordt verhoogd. Wij raden aan om bewerkt vlees daarom zo min mogelijk te eten.
Bij een verhoogde behoefte aan eiwitten, bijvoorbeeld bij onbedoeld gewichtsverlies, kan tijdelijk royaler gebruik van vlees en vleeswaren worden aangeraden.
Een verandering van spijs doet eten. Zeker als je moeite hebt met eten, is het goed om te weten dat het eten soms gemakkelijker gaat als je binnen dezelfde groep van producten een andere keuze maakt. Je komt dan toch niets tekort.
Lees ook onze aanbevelingen voor tijdens de behandeling
Eiwitten maken deel uit van al onze lichaamscellen en zijn daarmee belangrijke bouwstoffen voor het lichaam. De hoeveelheid eiwit die je dagelijks via je voeding nodig hebt, de zogenaamde eiwitbehoefte, is afhankelijk van je leeftijd, de hoeveelheid spiermassa, de lichamelijke activiteit.
Ziekte en de ernst daarvan verhoogt de behoefte aan eiwitten. Het is belangrijk dat de voeding naast eiwitten ook voldoende koolhydraten en vetten bevat. Is dit niet het geval dan worden de extra eiwitten als brandstof gebruikt in plaats van als bouwstof.
Lees hier meer over eiwitrijke producten
Afgevallen:
Het kan zijn dat je bent afgevallen tijdens de behandeling. Om je herstel te verbeteren is het belangrijk dat je niet verder afvalt en indien mogelijk weer terugkomt op een gezond gewicht. Naast voldoende eten is voldoende beweging hierbij heel belangrijk. Door voldoende beweging wordt bij gewichtstoename niet alleen vetmassa opgebouwd maar ook spiermassa.
Hoe je dit kunt doen leest je hier: Wat kan ik doen als ik afval tijdens de behandeling?
In gewicht aangekomen:
Het kan ook zijn dat je bent aangekomen tijdens de behandeling. Ook dan is het belangrijk om indien mogelijk weer terug te komen op een gezond gewicht.
Hoe je dit kunt doen lees je hier: Hoe kan ik afvallen als ik door de behandeling te zwaar ben geworden?
Advies vragen aan een diëtist:
Om zo goed mogelijk te herstellen kun je veel zelf uitzoeken, maar ook een diëtist kan je hierbij helpen. Bij een consult bij de diëtist bekijk je samen wat je mogelijkheden en beperkingen zijn en wat bereikt zou kunnen worden. De diëtist berekent wat je nodig hebt en stelt voedingsadviezen op afgestemd op jouw persoonlijke situatie.
Je kunt zelf een afspraak maken met de diëtist, maar je kunt ook je arts of verpleegkundig specialist vragen je naar een diëtist te verwijzen die kennis heeft van voeding bij kanker.
De zorgverzekeraar vergoedt (een deel van) de behandeling van de diëtist. In 2019 wordt drie uur per jaar vergoed vanuit de basisverzekering. De vergoeding vanuit aanvullende verzekeringen zijn verschillend. Dat kun je bij je zorgverzekeraar navragen.
Combinatie van voeding, bewegen en trainen:
Naast goed eten met voldoende eiwitrijke producten is het belangrijk om, indien mogelijk, te blijven bewegen tijdens en na de behandeling. Dit zorgt ervoor dat je geen spierkracht verliest en als je spierkracht verloren hebt dat je dit weer opbouwt.
Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat het veilig is om te sporten terwijl je kanker hebt. Sporten of intensief bewegen zoals stevig wandelen, fietsen, tuinieren, zwemmen of fitness zorgt dat je lichamelijk functioneren zo veel mogelijk op peil blijft. Daarnaast hebben mensen die sporten of regelmatig intensief bewegen een betere kwaliteit van leven dan mensen die dit niet doen.
Het eten van éxtra eiwit in combinatie met training zorgt voor een beter herstel van je spieren en een betere opbouw. Met een eiwitrijke voeding heeft je training dus meer resultaat.
Weer beginnen met bewegen na een zware behandeling kan lastig zijn. Je bent snel moe en hebt niet altijd de mogelijkheid om weer volop te bewegen. Voldoende rust is belangrijk voor herstel, maar alleen rust lost het probleem niet op.
Advies van een oncologisch fysiotherapeut:
Begeleiding door een oncologisch fysiotherapeut kan ervoor zorgen dat je zo snel mogelijk je conditie weer opbouwt, waarbij overbelasting wordt voorkomen. Je arts of verpleegkundig specialist kan je doorverwijzen naar een oncologisch fysiotherapeut bij je in de buurt. Ook kun je kijken bij de Verwijsgids Kanker.
Neem voor meer informatie over de vergoeding contact op met je zorgverzekeraar.
Supplementen:
Je vraagt je wellicht af of supplementen ook helpen om je herstel te bevorderen. Supplementen zijn in allerlei vormen als capsule, tablet of drankje vrij te koop. Het gebruik heeft alleen zin als je via je normale voeding niet genoeg vitamines en mineralen binnenkrijgt. De volkswijsheid 'baat het niet, schaadt het niet' gaat in dit geval niet op.