Auteur: Ellen van Gaalen - ad.nl/binnenland

Bij vrouwen met uitgezaaide borstkanker heerst onrust over de vergoeding van medicijnen. 

Foto: ANP.
 

Vrouwen met uitgezaaide borstkanker maken zich grote zorgen over de beschikbaarheid van medicijnen die hun ziekte remt. In het nieuwe jaar wordt nog slechts één van de drie middelen volledig vergoed, waardoor artsen zich genoodzaakt zien te switchen. ,,Patiënten weten niet of ze net zo goed reageren op één van de andere medicijnen.”

Het gaat om zogenoemde CDK4/6 remmers; medicijnen die vrouwen krijgen als ze uitgezaaide, hormonale borstkanker hebben die niet meer te genezen is. De drie middelen remmen de deling van kankercellen, waardoor de ziekte langer stabiel blijft. Als patiënten alleen hormoontherapie krijgen, is de ziekte 14 maanden stabiel. Met de remmers wordt dat opgerekt naar 28 maanden.

Zo’n tweeduizend vrouwen gebruiken de medicijnen. Wat het effect is op de overlevingsduur kan verschillen, al is dat mogelijk te verklaren door een andere opzet van studies. De medicijnen geven vrouwen in ieder geval meer vertrouwen in het leven, zegt Vivianne Tjan-Heijnen, hoogleraar Medisch Oncoloog van Maastricht UMC+.

Het zijn dure middelen die ongeveer 30.000 euro per patiënt per jaar kosten. Daarom besloot Zorgverzekeraars Nederland afgelopen zomer over die prijzen te gaan onderhandelen. ,,Wij willen de zorg betaalbaar houden. Deze drie middelen zijn gelijkwaardig aan elkaar, maar toch zagen we de prijzen niet naar beneden gaan”, verklaart Maarten Loof, programmamanager dure geneesmiddelen.

Prijsafspraak:

Slechts met één van de drie farmaceuten is een betere prijsafspraak gekomen, waardoor er alleen voor dat middel - Palbociclib - een contract ligt. Het bespaart miljoenen euro’s, stelt Loof. Ziekenhuizen kunnen de andere twee medicijnen - Ribociclib en Abemaciclib - weliswaar blijven voorschrijven, maar hoeveel ze vergoed krijgen hangt af van de afspraken die het ziekenhuis met de afzonderlijke zorgverzekeraars heeft.

Nu al hebben patiënten te horen gekregen dat ze van medicijn moeten wisselen. En dat veroorzaakt volgens Borstkankervereniging Nederland veel onrust. ,,Vooral de bijwerkingen kunnen heel verschillend zijn. Vrouwen weten niet wat een ander middel bij ze doet en welke bijwerkingen ze ervan krijgen”, verklaart directeur Cristina Guerrero Paez.

Oncologen, gespecialiseerd in borstkanker, zijn boos over het besluit. ,,Wij zijn nooit om advies gevraagd. De zorgverzekeraars hebben zich gebaseerd op onderzoeksresultaten van vijf jaar geleden. Ze kunnen op basis hiervan helemaal niet zeggen dat deze middelen gelijkwaardig zijn”, reageert internist-oncoloog Ester Siemerink, tevens voorzitter van het Nationaal Borstkanker Overleg Nederland (NABON). De artsen eisen dat de zorgverzekeraars het besluit terugdraaien totdat borstkankerspecialisten een goed, wetenschappelijk onderbouwd advies hebben neergelegd.

Belangrijke verschillen:

Hoogleraar Tjan-Heijnen stelt dat er belangrijke verschillen zijn tussen de drie middelen. ,,Qua bijwerkingen zijn dit zeker geen gelijkwaardige medicijnen en wil je als arts keuzevrijheid hebben om samen met patiënten te bepalen wat past.”

Zo hebben patiënten die Palbociclib slikken vaker last van een lager aantal witte bloedcellen in het lichaam. ,,Daardoor zijn ze kwetsbaarder voor infecties”, aldus Tjan-Heijnen. Bovendien hebben sommige patiënten sowieso al te weinig witte bloedcellen, bijvoorbeeld door uitzaaiingen in de botten. Voor die vrouwen is dit medicijn niet de beste keuze, stelt de arts.

Bij Ribociclib kunnen patiënten meer problemen met de lever krijgen, waardoor het soms noodzakelijk is om van medicijn te switchen. En Abemaciclib is minder geschikt voor vrouwen met gevoelige darmen, omdat het middel vaker diarree veroorzaakt.

Geen voorkeur:

Zorgverzekeraars Nederland ziet het anders. Begin dit jaar is er ‘uitgebreid contact geweest over de uitwisselbaarheid van de CDK4/6 remmers’ met de Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie. ,,Op dat moment was vanuit de NVMO het standpunt dat de data uit de meest recente studies geen aanleiding gaven voor het uitspreken van een voorkeur of behandeladvies voor of met één van de verschillende CDK4/6 remmers”, aldus een woordvoerder. Ook het Zorginstituut en ministerie van VWS gaven de middelen ‘gelijke therapeutische waarde’.

Overigens stelt ZN dat nu bijna 70 procent van de patiënten met het gecontracteerde medicijn wordt behandeld. Volgens ZN kunnen ziekenhuizen zelf met de farmaceuten onderhandelen voor een betere prijs voor de andere twee middelen. Loof: ,,We hopen dat die fabrikanten zullen bewegen met de prijs. Als het medisch noodzakelijk is, zullen patiënten niet worden omgezet. De middelen blijven allemaal beschikbaar voor patiënten.”

Bron: www.ad.nl