Ongeveer 175 vrouwen horen elk jaar dat ze een voorstadium van schaamlipkanker hebben, die wordt veroorzaakt door een infectie met het HPV-virus. Een behandeling is essentieel, ter verlichting van klachten en om te voorkomen dat er schaamlipkanker uit ontstaat. Maar welke behandeling heeft het meeste effect? Een chirurgische ingreep of behandelen met een crème? Caroline Muntinga, onderzoekster van het Catharina Ziekenhuis, wil in een nieuwe studie aantonen dat je met behulp van immuuncellen van een patiënt vooraf kunt zeggen of de behandeling met de crème imiquimod wel of niet aan gaat slaan.

Tachtig tot negentig procent van alle mensen komt ooit in het leven in aanraking met het HPV-virus. Het immuunsysteem van het lichaam ruimt dat virus vaak vanzelf weer op binnen 2 jaar. De drager merkt er bijna nooit iets van. Bij ongeveer tien procent van de patiënten lukt het het lichaam niet om het HPV zelf op te ruimen. Bij deze groep kan de blijvende HPV-infectie een voorloperstadia van kanker veroorzaken, zoals baarmoederhalskanker, vaginakanker, schaamlipkanker, anuskanker, peniskanker en hoofd-halskanker.

Alle behandelingen hebben voor- en nadelen:

Een voorloperstadium van schaamlipkanker vereist in de meeste gevallen een behandeling. Bovendien geeft het vervelende klachten, zoals jeuk en pijn. “Zowel de chirurgische ingreep als behandelen met imiquimod heeft voor- en nadelen”, zegt Muntinga. “Daarom is het zo belangrijk om te kunnen voorspellen of de behandeling met imiquimod aan zal slaan.”

Wie met het voorloperstadium te maken krijgt, kan witte, grijze, bruine of rode plekjes op de huid zien. Vaak jeuken die of doen ze pijn. Er kunnen ook meerdere plekjes tegelijk zitten. “Als je die weg wil laseren of snijden, dan moet dat dus op verschillende plekken. Daardoor verandert de anatomie van de vulva. Dat kan zorgen voor fysieke en mentale klachten en seksuele dysfunctie”, zegt Muntinga. Bovendien is de kans ongeveer veertig procent dat het voorloperstadium terugkeert.

Patiënten stoppen vroegtijdig de behandeling:

Dan imiquimod, de andere behandelmethode. “Dat is een crème die je op de plek met het voorloperstadium smeert. Die crème stimuleert het afweersysteem om het virus uit het lichaam te verdrijven, maar de kans op bijwerkingen is groot: pijn, jeuk, wondjes en roodheid van de huid komt veel voor en is vaak zo heftig dat twintig procent van de patiënten vroegtijdig stopt met de behandeling. Zo’n behandeling duurt bovendien 16 weken, waarbij er drie keer per week gesmeerd moet worden “Dat is lang. En uit eerdere onderzoeken blijkt dat de effectiviteit tussen de 58 en 80 procent is.”

De kans op bijwerkingen is groot: pijn, jeuk, wondjes en roodheid van de huid komt veel voor en is vaak zo heftig dat twintig procent van de patiënten vroegtijdig stopt met de behandeling

We bekijken de immuunsystemen van die patiënten en uiteindelijk hopen we dat we daar onderscheid in kunnen zien