UMCG-onderzoekers ontvangen ruim 6,6 miljoen subsidie van het KWF.
Auteurs: Laura Bodewes & Larissa van der Wal - nieuws.umcg.nl
5 UMCG-onderzoekers ontvangen subsidie van de KWF Kankerbestrijding. Zij gaan onderzoek doen naar smaak- en reuktraining voor meer eetplezier na chemotherapie, een persoonlijk nazorgplan, lokale immuuntherapie en een vriendelijkere manier om kanker in kalkophopingen in de borst uit te sluiten. Ook onderzoeken zij hoe je klachten bij ongeneeslijke kanker kunt verminderen.
Het gaat om studies van Jacco-Juri de Haan, An Reyners, Jourik Gietema, Hans Nijman en Monique Dorrius. Reyners ontvangt bijna €4.000.000, Gietema ontvangt ruim €1.500.000, de Haan ontvangt ruim €700.000 en Nijman en Dorrius ontvangen beide ruim €200.000.
Jacco-Juri de Haan – Smaak- en reuktraining bij kankerpatiënten:
Smaak- en reukveranderingen door chemotherapie komen veel voor. Deze veranderingen verminderen de kwaliteit van leven van patiënten en hun naasten. Met zijn team onderzoekt De Haan de werkzaamheid van smaaksturing en smaak- en reuktraining. Dit doen ze in twee klinische studies. In de eerste studie werken ze met smaaksturing door voeding aan te passen aan veranderde smaak en reuk. In de tweede studie gaan patiënten dagelijks proeven en ruiken van een standaard set smaak- en reukstoffen. Omdat speekselproductie en - samenstelling een cruciale rol spelen bij het ontstaan van smaak- en reukveranderingen, zal aanvullend speekselonderzoek meer inzicht geven in het nut van deze twee methoden.
Alle patiënten zullen vragenlijsten over plezier in eten, kwaliteit van leven, voedingsstatus en droge mond invullen, speeksel afgeven en smaak- en reuktesten ondergaan. Dit zal aantonen of patiënten met kanker profiteren van smaaksturing en smaak- en reuktraining.
An Reyners - Symptoommonitoring voor patiënten met ongeneeslijke kanker:
Patiënten met ongeneeslijke kanker ervaren vaak verschillende klachten zoals pijn, vermoeidheid, kortademigheid, obstipatie en angst, die gelijktijdig kunnen voorkomen. Symptoommonitoring kan bijdragen aan het verminderen van klachten. Dit houdt in dat patiënten aangeven hoe ernstig zij hun klachten ervaren, zodat zorgverleners snel kunnen ingrijpen om de klachten te verminderen. Dit heeft diverse voordelen, zoals minder last van klachten, minder bezoeken aan de spoedeisende hulp en minder ziekenhuisopnames, wat de algehele kwaliteit van leven verbetert.
Het doel van het project van Reyners is om een gebruiksvriendelijk systeem voor symptoommonitoring ontwikkelen, geïntegreerd in het elektronisch patiëntendossiers. De implementatie van dit systeem zal beginnen op oncologieafdelingen en poliklinieken van de academische ziekenhuizen, en geleidelijk worden uitgebreid.
Jourik Gietema – Persoonlijk nazorgplan voor zaadbalkanker:
Sinds de introductie van cisplatine bevattende chemotherapie, meer dan 40 jaar geleden, genezen de meeste zaadbalkankerpatiënten. Follow-up van deze patiënten toonde aan dat dit kan leiden tot langetermijneffecten zoals hart- en vaatziekten. Een persoonlijk nazorgplan op maat kan het opsporen en behandelen van risicofactoren voor hart- en vaatziekten makkelijker maken en verbeteren. Dit persoonlijke follow-up en plan wordt via een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) aangeboden aan de patiënt, huisarts en oncologische zorgverleners. De implementatie van dit persoonlijke nazorgplan start vanuit het UMCG in het regionale oncologie netwerk Noord-Oost en daarna in zaadbalkankerbehandelcentra in 6 andere regionale oncologie netwerken.
Hans Nijman – Lokale immuuntherapie bij baarmoederhalskanker:
Checkpointremmers zijn een succesvolle behandeling voor verschillende typen kanker, waaronder baarmoederhalskanker. Dit zijn medicijnen die ervoor zorgen dat het immuunsysteem actiever wordt en afweercellen kankercellen aanvallen. Het systemisch (via de bloedbaan) toedienen van checkpointremmers is alleen niet zonder bijwerkingen. Onderzoek heeft uitgewezen dat lokale behandeling met checkpointremmers ook erg effectief is, met een lagere dosering en minder verwachte bijwerkingen.
Checkpointremmers rechtstreeks inspuiten in de tumor is vaak niet mogelijk, of erg belastend voor patiënten. Een alternatief is om de lokale behandeling daarom niet op de tumor zelf te richten, maar op de tumor-drainerende lymfeklieren, dit zijn organen die een belangrijke rol spelen bij immuuntherapie. Nijman gaat onderzoeken of het haalbaar is om tumor-drainerende lymfeklieren lokaal te behandelen voorafgaand aan de operatie én welke dosering checkpointremmers in staat is om kankercellen in de tumor te doden. Daarnaast wil Nijman bepalen of de therapie echt minimaal in de bloedbaan komt en lokaal blijft, met verminderde kans op bijwerkingen.
Monique Dorrius - Uitsluiten van kanker in kalkophopingen in de borst:
Van de op een mammogram gevonden borsttumoren is circa 67% niet voelbaar. Meer dan helft daarvan bestaat uit kalkspatjes, dit zijn kleine kalkophopingen in de borst. Deze kalkspatjes kunnen goed- of kwaadaardig zijn. Op dit moment wordt er bij deze mensen een stukje weefsel onder plaatselijke verdoving afgenomen. Meestal blijkt achteraf dat deze kalkspatjes goedaardig zijn. Overdiagnose en onnodige biopten hebben invloed op de kwaliteit van leven. Tijdens het biopt kunnen mensen spanning, ongemak en pijn ervaren. Daarnaast brengt het wachten op de uitslag onzekerheid en stress met zich mee.
Een andere optie om kanker in kalkspatjes uit te sluiten is Photon-Counting CT (PCCT) met contrastmiddel. Dit apparaat lijkt op een gewone CT-scan maar kan zeer detailleerde afbeeldingen maken van zowel kalk als zacht weefsel. Dorrius gaat onderzoeken of een Photon Counting CT kanker in kalkspatjes veilig kan uitsluiten Daarmee kunnen onnodige biopten en stress bij mensen voorkomen. Dorrius verwacht dat door gebruik van een Photon-Counting CT bij 80% van de mensen met kalkspatjes onnodige biopten kunnen worden voorkomen. Dit zorgt voorminder stress en geen pijn.