Tatoeages en het risico op kanker.
De kans op kanker door tatoeages is klein, maar niet verwaarloosbaar. In tatoeage-inkt kunnen kankerverwekkende stoffen zitten. Ook zijn er aanwijzingen dat kanker vaker voorkomt bij mensen met tatoeages dan bij mensen zonder tatoeages.
Wat zit er in tatoeage-inkt?
Tatoeage-inkt bestaat uit een mengsel van pigmenten (kleurstoffen) en hulpstoffen, zoals oplosmiddelen, verdikkingsmiddelen en conserveermiddelen. De inkt kan vervuild zijn met zware metalen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) en/of aromatische amines. Deze stoffen kunnen kankerverwekkend zijn.
Wet- en regelgeving tatoeages:
In 2022 en 2023 zijn de eisen voor kleurstoffen aangescherpt in de Europese REACH-verordening. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert samen met de GGD of ondernemers zich aan de voorschriften houden. Zij inspecteren o.a. of tattooshops veilig en hygiënisch werken.
Wat zegt de wetenschap over het risico van tatoeages?
Er is niet veel onderzoek gedaan naar het risico op kanker door tatoeages. Wel staat vast dat in tatoeage-inkt kankerverwekkende stoffen kunnen voorkomen.
Het Internationale Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) heeft meerdere tatoeagebestanddelen geclassificeerd als kankerverwekkend, waarschijnlijk kankerverwekkend of mogelijk kankerverwekkend. Deze stoffen kunnen na tatoeage elders in het lichaam terechtkomen. Onderzoekers troffen o.a. titaniumdioxide aan in lymfeklieren. IARC spreekt daarom van een 'potentieel risico op kanker in o.a. de lymfeklieren, blaas, nieren en lever'. Bekijk hun standpunt en FAQ.
De sterkste aanwijzing voor een verhoogd risico op kanker levert een Zweedse studie uit 2024. In dit onderzoek werd een groep mensen mét lymfeklierkanker vergeleken met een groep mensen zónder kanker. De kankerpatiënten bleken vaker een tatoeage te hebben dan de mensen uit de controlegroep. Hun risico op lymfeklierkanker was 21% hoger. Dat klinkt misschien veel, maar lymfeklierkanker komt niet ontzettend vaak voor. Grofweg 20 op de 1.000 Nederlanders krijgt er ooit mee te maken. Een toename van 21% betekent dat het risico stijgt naar ongeveer 24 op de 1.000. De resultaten zijn wel een aanwijzing dat tatoeages mogelijk niet veilig zijn. Meer onderzoek is nodig om een oorzakelijk verband te bevestigen en het risico beter te kunnen duiden.
Welke factoren spelen mee?
Het gezondheidsrisico hangt af van meerdere factoren, zoals de grootte van de tatoeage, het aantal tatoeages, de hoeveelheid schadelijke stoffen in de inkt en hoe lang de tatoeage er al zit.
Waar moet je op letten bij het zetten van een tatoeage?
- Denk goed na voor je een tatoeage laat zetten. Het kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, zoals infecties, allergische reacties en kanker.
- Ga alleen naar een tatoeëerder met een GGD-vergunning. Deze wordt alleen verleend als de studio hygiënisch en veilig te werk gaat. Op www.veiligtatoeerenenpiercen.nl/veilig-tatoeeren kun je opzoeken welke tatoeëerders een vergunning hebben. De kans op veilige inkten is bij studio’s met een vergunning waarschijnlijk groter, maar niet 100%. Uit NVWA-onderzoek blijkt dat 57% van de onderzochte kleurstoffen een of meer verboden stofgroepen (zware metalen, PAK's, aromatische amines) bevat.
- Dring er zelf ook op aan dat de tatoeëerder kleurstoffen gebruikt die voldoen aan de regelgeving. Vraag naar de brochure met veiligheidsinformatie. De tatoeëerder is verplicht deze mee te geven.
- Heb je het vermoeden dat een vergunde locatie zich niet houdt aan de (veiligheids)regels? Dan kun je hiervan melding maken bij de NVWA of de GGD.
Heb je al een tatoeage?
Als je een tatoeage hebt, let dan op het volgende:
- Uv-licht van zon of zonnebank bevordert de vorming van aromatische aminen uit onveilige inkten. Als die in het lichaam vrijkomen, vergroot dat de kans op kanker. Het is daarom belangrijk je tatoeage goed te beschermen tegen de zon.
- Bij het verwijderen/weglaseren van tatoeages kunnen kankerverwekkende stoffen vrijkomen.
Meer informatie:
- Waar zit wat in: tatoeage-inkt
- RIVM/NVWA/LCHV: veilig tatoeëren