Auteur: Fokke Zaagsma.                                    

BERGEN OP ZOOM - Mohs' chirurgie is de naam van een behandeling waarbij iemand in één dag van huidkanker (basalioom) afgeholpen kan worden. De techniek zorgt ervoor dat er minder weefsel wordt weggenomen en de patiënt snel weet waar hij aan toe is.

'Mohs' micrografische chirurgie, kortweg Mohs' chirurgie, is een operatie waarbij de huid zo veel mogelijk gespaard wordt en de patiënt onder het genot van een kop koffie met een broodje of een kop soep kan wachten op de uitslag", zegt Gertruud Krekels, dermatoloog in het Lievensberg ziekenhuis te Bergen op Zoom. Patiënten uit West Brabant en Zeeland kunnen sinds mei in dit ziekenhuis terecht voor deze behandeling.

Tot nu toe worden verdachte plekjes op de huid, met een marge van een halve centimeter rondom, weggesneden en opgestuurd naar de patholoog. Die neemt er enkele plakjes uit die hij onderzoekt. Pas na een of twee weken weet de patiënt of hij schoon is. Bij Mohs' chirurgie wordt een zo klein mogelijk stukje huid operatief verwijderd.

Herhaald:

"Van het weefsel wordt ter plekke een vriescoupe gemaakt dat als een soort pannenkoekje onder de microscoop wordt gelegd", zegt de huidarts. "Hierdoor kunnen alle randen en zelfs de onderkant direct en nauwkeurig worden nagekeken. Als er aan de rand nog wat zit, nemen we meteen weer een klein stukje weg. Deze procedure wordt herhaald tot we niets meer vinden. Als de randen van de wond vrij zijn van kankercellen wordt de wond gehecht en kan de patiënt naar huis. Op die manier helpen we de patiënten op één dag gegarandeerd van hun huidkanker af. Dat is vooral aantrekkelijk voor mensen van ver weg die anders soms wel drie of vier keer terug moeten komen voor hetzelfde plekje. Voorheen moesten de Zeeuwen en West-Brabanders zelfs helemaal naar Venray of Rotterdam".

"Groot voordeel is dat niet meer weefsel weg wordt genomen dan strikt nodig is. Dat is vooral belangrijk in het gezicht, zoals op een ooglid, neus of lip. Het gelaat wil je zo veel mogelijk intact laten. Op de rest van het lichaam maakt het niet zo veel uit als je een groter stuk huid wegneemt en er een litteken ontstaat", zegt Krekels.

Sprietjes:

De operatietechniek is alleen bedoeld voor basaalcelcarcinoom (of basalioom). Deze meest voorkomende vorm van huidkanker kan niet uitzaaien. Wel kunnen er bij de agressieve vorm venijnige sprietjes groeien aan de randen die je aan de buitenkant niet ziet. Krekels toont een wandkaart. "Kijk, als hier de opperhuid is en de kanker groeit daarop met mooie kleine bolletjes dan valt het allemaal wel mee. Maar als het met kleine uitlopers naar binnen groeit kan dat zorgen voor ellende. De kankercellen kunnen erg diep doordringen, zelfs door de schedel heen of een ander bot."

Huidkanker is één van de meest voorkomende huidziekten in ons land en tevens de meest voorkomende vorm van kanker. Eén op de vijf Nederlanders krijgt in zijn of haar leven met deze ziekte te maken. Nederlandse huidartsen krijgen elk jaar zo'n 60.000 tumoren te behandelen, meestal het basalioom. Zonlicht is de belangrijkste oorzaak voor het ontwikkelen van huidkanker. Daarom komt 80 procent van de tumoren voor in het gezicht.

Zonnebank:

"Binnenkort krijgt zelfs een op de vier mensen te maken met huidkanker, ook steeds jongere mensen", verwacht Krekels. "Dat komt omdat we met zijn allen veel meer in de zon zitten. De huidtypes van alle blanken zijn niet bestand tegen vakanties onder Parijs. Twee, drie of vijf keer is niet zo erg. Maar elke keer telt aan, het stapelt op. Eén keer te veel naar Zuid-Europa, onder de zonnebank of tennispartij op het heetst van de dag, kan funest zijn."

Krekels wijst op een verandering. Vroeger werd de zon helemaal niet aanbeden.

"Ik vertel mijn patiënten weleens over mijn oma, die nu allang dood is. In haar jeugd wilde ze helemaal niet bruin worden, dat was boers. Wanneer zij op het land werkte, deed ze een hoedje op en had een speciale blouse aan met lange mouwen met elastiek tot aan de vingers. Zij wilde er stads blijven uitzien. Dat is in de jaren zestig en zeventig helemaal veranderd. Ieder wilde een kleurtje, liefst over het hele lichaam. In de jaren tachtig is de zonnebank ontdekt. En dankzij de welvaart in de jaren negentig gaan we met zijn allen op vakantie naar verre oorden. De negatieve effecten worden nu duidelijk. Wij dermatologen voorzien de komende jaren een tsunami aan huidkanker."

Bizar:

"Zelf was ik 17 toen ik voor het eerst in Spanje was. Maar er komen hier jonge ouders die zeggen: ik ga volgende week met mijn dochtertje van twee naar Jamaica. Welke zonnecrème en welke factor moet ik meenemen? Dat is toch bizar?"

Desgevraagd zegt ze de mensen beslist niet bang te willen maken. "Ik wil de mensen n hun vakantieplezier niet ontnemen. Maar je moet ze wel waarschuwen. Doe voorzichtig, vooral met jonge kinderen. Niet alleen roodharigen, ook mensen met bruine ogen. Alle blanken lopen risico. Maar mensen hebben geen flauw benul van de gevaren. Tegen de tijd dat ze huidkanker hebben, is de geest uit de fles. Onderzoek van mijn collega Simone van der Geer heeft uitgewezen dat de helft van alle patiënten bij wie huidkanker is geconstateerd, steeds nieuwe plekken ontwikkelen. Huidkanker is dus een chronische ziekte. Als je die eenmaal hebt, kom je er niet meer vanaf."

Bron:  Haarlems Dagblad.