Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is de opvallende vermindering van complicaties na de operatie. Het deel complicaties bij slokdarmoperaties in het Catharina Ziekenhuis daalde van ongeveer 67 naar 39 procent. Complicaties die veel voorkomen op hart-/longgebied, zoals longontstekingen en hartritmestoornissen, verminderden van 37% naar 14%. Deze verbeteringen zijn voor het grootste deel te danken aan twee innovaties: prehabilitatie vóór de operatie (het PREPARE-programma) en directe voeding via de mond ná de operatie.

 

Prehabilitatie is het voorbereiden van patiënten op de operatie door hun conditie te verbeteren. Daarnaast werd aangetoond dat directe orale voeding na de operatie, in plaats van het gebruik van een voedingssonde (zie onderstaande video), het herstel versnelt en de opnameduur verkort. Patiënten konden gemiddeld drie dagen eerder het ziekenhuis verlaten, met een verkorting van de opnameduur van negen naar zes dagen.

 

 

 

Het onderzoek van Janssen toont verder aan dat een operatietechniek, voor een deel afgeleid van obesitaschirurgie en doorontwikkeld in het Catharina Ziekenhuis, leidt tot een lager percentage naadcomplicaties. Deze techniek, waarbij de nieuwe buismaag in de borstholte aan de slokdarm wordt aangehecht met behulp van een stapler (een soort ‘nietmachine’), bleek effectief in het verlagen van naadlekkages (gaatjes ter hoogte van de nieuwe ontsluiting waardoor vocht kan lekken) van 12% naar 5,8%. Daarnaast was er zelden sprake van een stenose (vernauwing) in de maanden na de operatie.

 

“Deze methode voor een slokdarmoperatie is afgeleid van de gastric bypass, een ingreep voor gewichtsverlies, waarbij we een kleinere maag maken. Daar wordt de dunne darm op aangesloten”, legt Janssen uit. “Of dit out-of-the-box denken was? Ja en nee. Ja, want je past iets toe van een ander type chirurgie. Maar vooral toch nee, omdat het gewoon gezond verstand is. Bij een gastric bypass zijn er bijna nooit naadlekkages. Dan is het bijna logisch om dit te bedenken. Bovendien voeren we deze operatie ruim tien keer vaker uit dan een slokdarmoperatie, wat mogelijk een positieve invloed heeft op de leercurve.”

 

Een nationale database bevestigt dat ziekenhuizen zoals het Catharina Ziekenhuis die zowel obesitas- als slokdarmchirurgie uitvoeren, beter scoren op (naad)complicaties en opnameduur na slokdarmoperaties.

 

Hoe nu verder?

Het Catharina Ziekenhuis blijft continu nadenken over nieuwe marginal gains. Op eigen kracht én door een bijdrage van het Catharina Onderzoeksfonds ontwikkelde Janssen met oncologisch chirurgen Misha Luyer en Grard Nieuwenhuijzen bijvoorbeeld de BEET-MIE trial (studie waar patiënten aan deelnemen). “In deze gerandomiseerde studie – patiënten worden willekeurig ingedeeld – kijken we naar het effect van het dagelijks drinken van bietensap een week voor de slokdarmoperatie op de uitkomsten daarna. Vanuit de sportwereld zijn er wetenschappelijke artikelen die laten zien dat nitraat in bietensap de zuurstofopname in de spieren verbetert en daarmee het uithoudingsvermogen vergroot”, legt Janssen uit. “Een slokdarmoperatie is ook topsport.”

 

Het onderzoek benadrukte verder het belang van preventieve behandeling van micronutriëntentekorten (vitamines en mineralen), die vaak ontstaan door de nieuwe buismaag. Tot slot hebben twee dierenstudies – bij ratten – in samenwerking met Universiteit Utrecht laten zien dat neuromodulatie, waarbij een zenuw (elektrisch) wordt gestimuleerd, mogelijk een rol kan spelen bij het verminderen van ontstekingen en complicaties na de operatie. Daar gaat de opvolger van Janssen als arts-onderzoeker mee verder.

 

Het onderzoek van Janssen maakt deel uit van een brede onderzoekslijn, waarbij onderdelen financieel ondersteund werden door het Catharina Onderzoeksfonds en KWF Kankerbestrijding. Zijn proefschrift – Marginal gains in esophagectomy – is hier te lezen.