Rudi is ongeneeslijk ziek. 'Toen ik hoorde dat ik ga sterven, zei ik: ik wil zo lang mogelijk thuis blijven’.
Auteur: Ondine van der Vleuten - pzc.nl/middelburg
Ook in het hospice brengt Rudi Hilbert kleur, al kan het nooit zo mooi worden als het bij hem thuis was.
Foto: Boaz Timmermans.
Rudi Hilbert is ongeneeslijk ziek. ,,Leukemie. Toen ik hoorde dat ik ga sterven, zei ik: ik wil zo lang mogelijk thuis blijven”, zegt de tachtigjarige Middelburger. En dat kon, dankzij vrijwilligers die hem ondersteunden in deze laatste wens. Een geschenk uit de hemel.
Wie rondkijkt in het huis van de Middelburger, begrijpt direct waarom hij niks heeft met onpersoonlijke ziekenhuiskamers. Of een hospice, hoe ze ook hun best doen het je daar naar de zin te maken. Rudi heeft in de loop der jaren een kunstwerk gemaakt van zijn woning. Die is rijk gedecoreerd met beeldjes, schilderijen, souvenirs, antiquiteiten en snuisterijen. Veel herinnert aan de reizen die hij maakte als steward op de Holland-Amerika Lijn.
‘Iets’ met de dood:
Jan Coppoolse (71) komt regelmatig bij Rudi op de koffie. Hij is al lang en breed gepensioneerd. Sinds tien jaar komt hij langs bij mensen die net als Rudi zo lang mogelijk thuis willen blijven, als hun einde nadert. ,,Ik kom uit het onderwijs en heb een recreatiebedrijf gehad in Oostkapelle”, vertelt hij. ,,Na mijn pensionering kwam ik in aanraking met palliatieve zorg via een buurvrouw die vrijwilliger bij het hospice was. Ik had altijd al ‘iets’ met de dood. Mijn broer is maar anderhalf jaar oud geworden. Daar werd niet over gesproken. Het werd doodgezwegen, maar het wás er wel. Dat heeft mij altijd gefascineerd.”
Het bijzondere is dat mensen in hun laatste levensfase heel eerlijk kunnen zijn: er is niets meer te verliezen, geen schijn meer op te houden
Jan Coppoolse , vrijwilliger vptz-thuis.
Jan is vrijwilliger bij vptz-thuis. Die afkorting staat voor vrijwillige palliatieve terminale zorg thuis: begeleiding en ondersteuning in de laatste levensfase. Een vrijwilliger vptz-thuis moet goed kunnen luisteren en aanvoelen hoe je de ander in die laatste dagen, weken, maanden die nog gegund zijn, nog een beetje van het leven kunt laten genieten. Coppoolse: ,,Je vervult hun wensen en doet dingen die zij leuk vinden.”
Soms is Coppoolses hulp welkom om de partner te ontlasten. Soms ook verlicht hij eenzaamheid. Soms kiest iemand er bewust voor uit het leven te stappen door te stoppen met eten en drinken. ,,Het is heel verschillend. En altijd weer een uitdaging. Het bijzondere is dat mensen in hun laatste levensfase heel eerlijk kunnen zijn: er is niets meer te verliezen, geen schijn meer op te houden. Dat maakt het contact heel speciaal en vaak diepgaand.”
Vijftien mensen heeft hij nu bijgestaan. ,,De mensen vinden ons vaak te laat: dat hoor ik telkens weer. ‘Ik had je eerder willen vinden'. Eén keer stierf diegene al na anderhalf uur. Een ander had nog een half jaar te leven. Er was ook iemand die ik een jaar heb bezocht. Daar had ik heel goed contact mee. Hem heb ik daarna echt gemist. Gelukkig kan ik daar goed mee omgaan. Wij vrijwilligers krijgen zelf ook ondersteuning van onze vptz-thuis-coördinator.”
In de rolstoel naar een rommelwinkeltje:
Rudi Hilbert bezoekt hij nu alweer ruim een half jaar. ,,In maart zeiden ze: je hebt nog drie maanden te leven. Vorige week zei ik nog: het is nu alweer zes maanden, dát hadden we niet afgesproken! Ja, humor heeft ook een plek in dat soort situaties.” Toen het nog kon, gingen ze samen regelmatig de deur uit. Rudi in de rolstoel, Jan erachter. Even een rommelwinkeltje in, een ijsje eten, naar de markt. ,,Hij bepaalde waar naartoe en hoe.” De laatste tijd werd Rudi sneller moe. Zijn doel was in zijn eigen vertrouwde omgeving te sterven. Maar uiteindelijk moest hij zijn mooie huisje toch verlaten en naar het hospice. ,,Het ging niet meer, thuis. Het gaat opeens wel erg snel", zegt Rudi. Dat doet pijn, al verzachten de goede zorgen in Sint Jans Hospice De Casembroot het verdriet een beetje.
De mensen vinden ons vaak te laat: dat hoor ik telkens weer. ‘Ik had je eerder willen vinden’
Silvia Lipman, coördinator.
Hadden we het maar eerder geweten, horen de vrijwilligers van de vptz-thuis vaak. Dat je dat laatste stukje thuis kúnt blijven, als je dat wil. In je eigen, vertrouwde omgeving. ,,Helaas weet lang niet iedereen dat deze mogelijkheid er is”, zegt Silvia Lipman. ,,En soms horen mensen het als het al bijna te laat is. Dat is heel jammer.”
Terwijl overal geklaagd wordt over een tekort aan vrijwilligers, heeft Lipman het omgekeerde probleem: ,,In alle regio’s hebben onze mensen het te rustig. Er zitten nog vrijwilligers op de bank. Wij hebben overal in Zeeland vrijwilligers die een bijdrage willen leveren aan waardig sterven thuis, voor wie dat wil. Vrijwilligers hebben we genoeg. Maar ik zou willen dat we de mensen konden bereiken die ons nodig hebben. Thuiszorgteams, huisartsen, praktijkondersteuners, transferverpleegkundigen en casemanagers dementie weten ons blijkbaar niet te vinden.”