Rouw bij kinderen en jongeren.

09-03-2019 21:45



Kinderen reageren op verschillende manieren op het overlijden van een dierbare. Lees hoe kinderen kunnen reageren, hoe u hen kunt helpen, wanneer het verstandig is om professionele hulp te zoeken voor uw kind en waar u terecht kunt met vragen over rouw en rouwverwerking bij kinderen.


Mogelijke reacties bij jonge kinderen:


  • Wisselend gedrag: het ene moment verdrietig of boos zijn, het andere moment weer vrolijk verder spelen.
  • Terugvallen in gedrag van vroeger: bedplassen, duimzuigen, verlatingsangst, afhankelijker gedrag, brabbeltaaltje spreken.
  • Jaloezie op vriendjes die nog wel een vader of moeder hebben
  • Zich schuldig voelen: 'Als ik niet zo stout was geweest, was mama niet doodgegaan'. Of: 'Ik was boos op mijn broer. Daarom is hij doodgegaan.'
  • Veel heftiger reageren op situaties dan je zou verwachten (woedeaanvallen, huilbuien) of niet of nauwelijks reageren (apathisch gedrag).
  • Praten met de overledene of contact hebben met de overledene in hun spel.
  • Willen dat alles weer zoals vroeger wordt, niet anders willen zijn dan andere kinderen.
  • Doen alsof er niets aan de hand is.
  • Ze laten hun gevoelens niet aan hun ouders zien (maar wel aan iemand anders), omdat ze denken dat het anders nog moeilijker wordt voor hun ouders.


Mogelijke reacties bij pubers:


  • Ontreddering
  • Opstandig zijn
  • Zich terugtrekken
  • Geen bemoeienis accepteren
  • De oudste dochter neemt de rol van de overleden moeder op zich; de oudste zoon de rol van de overleden vader.


Ook spijbelen, gevaarlijk gedrag (het uitdagen van de dood), drugs- of overmatig alcoholgebruik kunnen voorkomen.


Vaak stellen kinderen hun rouw uit:

Als kinderen zich onveilig voelen, stellen ze hun rouw vaak uit. Ze wachten ze af tot het beter gaat met hun ouder(s) en er weer rust is. Veel kinderen laten pas in het tweede jaar na het overlijden van een ouder rouwreacties zien. Bij het sterven van een broertje of zusje kan het rouwen wel tot vijf jaar na de dood worden uitgesteld. Dat kinderen het rouwen uitstellen is een normaal verschijnsel.


Hoe kunt u uw kind helpen?


  • Vertel de waarheid over wat er is gebeurd, houd geen dingen achter  en geef eerlijk antwoord op de vragen van uw kind
  • Vraag niet: "Hoe gaat het?" (want dan krijgt u misschien een ontwijkend antwoord), maar zeg: "Vertel eens".
  • Pas uw uitleg aan op het niveau van uw kind. Beschrijf een opgebaard lichaam of de uitvaart: wat gaat uw kind zien, horen, ruiken. 
  • Luister goed naar uw kind, vraag door.
  • Vraag uw kind: "Wat wil je?" Maar ook: "Wat wil je niet?"
  • Omring uw kind met warmte en genegenheid.
  • Laat uw eigen emoties zien, dan leert uw kind dat deze emoties er mogen zijn
  • Laat uw kind doorgaan met zijn leven: weer naar school gaan, daar weer plezier maken
  • Licht de school van uw kind in over de situatie. Dan kan de school uw kind ondersteunen.
  • Houd herinneringen levend. Benoem regelmatig dingen die de overledene ook lekker leuk, mooi, stom etc. vond. Kijk foto's en video's.


Andere tips:

  • Er zijn goede kinderboeken over verlies en de dood. Het (voor)lezen van dit soort boeken kan uw kind helpen bij het verwerken.
  • Nodig uw kind uit te tekenen over wat er is gebeurd rond het overlijden, of over de uitvaart of gevoelens
  • Wijs uw kind op het forum van Stichting Achter de Regenboog. Hier kunnen kinderen met een overleden ouder of overleden broer of zus hun ervaringen en gevoelens delen met andere kinderen.


Wanneer kan professionele hulp nodig zijn?

Maakt u zich zorgen over veranderingen bij uw kind? Dan is het verstandig om hulp te vragen van een deskundige op het gebied van rouw- en verliesverwerking. 



Het is aan te raden professionele hulp te vragen als uw kind:


  • Lange tijd last heeft van angst, somberheid of boosheid
  • Lange tijd slecht slaapt en/of eet
  • Lange tijd concentratieproblemen heeft
  • Geen vriendjes meer heeft (alleen is)


U kunt ook professionele hulp vragen als:


  • U niet weet hoe u met uw kind kunt praten over de situatie thuis
  • U twijfelt of uw kind voldoende (sociale) steun heeft.
  • U graag wilt weten op wat voor manieren u uw kind kunt steunen of helpen.
  • U zelf denkt dat het nodig is.


Hoe hulp vragen?

Neem contact op met uw huisarts. Deze kan uw kind verwijzen naar een hulpverlener die gespecialiseerd is in rouwverwerking.


Vragen over rouw en rouwverwerking?

Heeft u vragen over rouw en rouwverwerking bij kinderen en jongeren, dan kunt u bellen met Stichting Achter de Regenboog: 0900-2334141 of 085-0471571.


Deze stichting helpt kinderen en jongeren bij het verwerken van het overlijden van een dierbare.

U kunt uw vraag ook mailen naar de stichting op hulpvraag@achterderegenboog.nl

        

Zoek zorg en hulp bij rouwverwerking in de Verwijsgids Kanker




Bron: www.kanker.nl