Problemen met blaaskatheter.
Deze tekst gaat over problemen met de blaaskatheter in de palliatieve fase (als genezen niet meer mogelijk is).
Een blaaskatheter is een slangetje dat in de blaas wordt aangebracht. Het verbindt de blaas met de buitenwereld en is aangesloten op een zak, waarin de urine wordt opgevangen.
Soorten blaaskatheters:
Er bestaan 2 soorten blaaskatheters:
- Transurethrale katheter. Deze blaaskatheter wordt ingebracht via de plasbuis
- Suprapubische katheter. Deze wordt ingebracht via de buikwand, boven het schaambeen.
Blaaskatheterisatie:
Het ledigen van de blaas met een blaaskatheter heet blaaskatheterisatie. Dit kan eenmalig, met tussenpozen (intermitterend) of continu plaatsvinden
Redenen voor het aanbrengen van een blaaskatheter:
Een eenmalige katheterisatie gebeurt:
- Om te bepalen wat er in de blaas achterblijft nadat deze geleegd is (residu bepalen)
- Als iemand plotseling niet in staat is om te plassen (acute blaasretentie)
Reden voor een intermitterende katheterisatie is een blijvend verstoorde lediging van de blaas bij een patiënt die geen katheter wil die lang blijft zitten. De levensverwachting van de patiënt is dan niet heel kort. Voorwaarde is dat het katheteriseren makkelijk verloopt. Deze techniek kan ook door de patiënt zelf worden geleerd.
Inbrengen van een continukatheter gebeurt:
- Als een patiënt een verstoorde lediging van de blaas heeft en niet goed genoeg op een behandeling met medicijnen reageert
- Als er meer dan 500 ml urine in de blaas achterblijft door een gestoorde blaaslediging
- Als een patiënt steeds onwillekeurig (ernstig) urineverlies (incontinentie voor urine) heeft
- Bij heftige pijnklachten, waardoor plassen heel moeilijk gaat of helemaal niet meer gaat
- Tijdens de laatste levensfase, als de verzorging een probleem wordt en/of een katheter praktisch is omdat het plassen te veel inspanning kost
Een andere naam voor een katheter die continu blijft zitten is een verblijfskatheter. Een verblijfskatheter wordt elke 6 tot 8 weken verwisseld.
Problemen met blaaskatheter:
Bij het gebruik van een blaaskatheter kunnen verschillende problemen optreden. De oorzaken en behandelingen zijn bij deze problemen verschillend.
Problemen met inbrengen:
Oorzaken van deze problemen:
- Vernauwde voorhuid
- Vernauwing van de plasbuis of het uiteinde daarvan
- Lokale tumorgroei
- Vergrote prostaat
Behandeling of werkwijze:
- De behandelend arts verwijst u door naar een uroloog
- Een suprapubische katheter in plaats van een katheter via de plasbuis
Polyurie (meer dan 2-3 liter plassen per dag)
Oorzaak:
- Polyurie komt voor na katheterisatie bij patiënten die niet goed kunnen plassen
Behandeling:
- Meestal niet nodig (polyurie verdwijnt vaak binnen 24 uur
- Eventueel extra vocht drinken
- Bij nierfunctiestoornissen: extra vocht via een infuus
Urinelekkage langs de katheter:
Oorzaken:
- Blaaskramp
- Urineweginfecties
- Blaasstenen
- Een te groot of te klein volume van de ballon die aan de katheter zit
- Verstopte of van zijn plaats gekomen katheter
- Knik in het afvoersysteem
Behandeling:
- Ballonvolume verkleinen
- De katheter spoelen
- Katheter weer op de juiste plaats brengen
- Nieuwe katheter inbrengen
- Medicijnen
Bloed in de urine en stolsels:
Oorzaken:
- Beschadiging van blaasslijmvlies door de katheter
- Steenvorming rond de katheter
- Blaasontsteking
- Verstopping in de katheter
- Ingroei van tumor in de blaas
Behandeling:
- Stoppen met eventuele antistollingsbehandeling
- Zorgen voor goede urinevorming door de nieren (veel drinken of extra vocht toedienen)
- Spoelen van de blaas
- Spoelen van de katheter
Urineweginfectie:
Een urineweginfectie treedt vrijwel altijd op bij een blaaskatheter die meer dan 5 dagen zit. Behandeling is alleen maar nodig als er klachten of problemen optreden.
Oorzaak:
Meestal bacteriën
Behandeling:
Antibiotica gedurende 7 dagen bij:
- Koorts
- Pijn in de urinebuis of blaas
- Urinelekkage langs de katheter
- Ontsteking van de bijbal
- Algehele malaise
Suprapubische katheter bij ontsteking van de bijbal
Controle:
De arts of verpleegkundige controleert dagelijks uw klachten.
Bron: www.kanker.nl