Auteur: Elise Vermeeren - nu.nl/slimmer-leven

Het bevolkingsonderzoek dat borstkanker opspoort moet beter, concludeerde de Gezondheidsinspectie deze week. Er is een tekort aan screeningsmedewerkers en ook is er de vrees dat vrouwen gespannen en onvolledig geïnformeerd binnenstappen. Dit moet je weten als jouw borsten op de gevoelige plaat liggen.

Vrouwen worden vanaf hun 49e opgeroepen om een mammografie te laten maken zodat borstkanker kan worden opgespoord. Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker is preventief - maar voor veel vrouwen toch spannend.

Borstkanker is geen zeldzame ziekte, het treft 1 op de 7 vrouwen, zegt Carla Meeuwis. Zij is radioloog in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem en gespecialiseerd in mammadiagnostiek. De kans dat er iets te zien is op jouw mammogram is dus niet heel erg klein. Van elke 1000 vrouwen die deelnemen aan het onderzoek worden er 24 doorverwezen voor verder onderzoek in het ziekenhuis.

Ieder jaar spoort het bevolkingsonderzoek bij ongeveer 7.000 personen een tumor op. Door het bevolkingsonderzoek overlijden ieder jaar 1300 vrouwen minder aan borstkanker.

Borsten worden flink platgedrukt:

Bij een mammografie wil de radiodiagnostisch laborant zoveel mogelijk klierweefsel van de borst op de foto zien te krijgen. Dus worden je borsten één voor één op een plaat gelegd, en op die plaat komt een compressieplaat. Door de borst goed plat te drukken kunnen de röntgenstralen al het weefsel in de borst bereiken en kan er een goede foto worden gemaakt. Die foto wordt beoordeeld door een radioloog.

Zo'n foto maken is een heel gespecialiseerd onderzoek, zegt radioloog Carla Meeuwis - het is vakmanschap. "De laborant is getraind om zoveel mogelijk klierweefsel op die foto te krijgen. De radioloog kijkt vervolgens naar de foto en besluit of er wel of geen verdenking op kanker is."

Vrouwen zijn soms gespannen of ronduit bang om wat ze te wachten staat, zegt Meeuwis. "Als je nog nooit een mammografie hebt laten maken is het echt zonde om je door angst te laten tegenhouden. Sommige vrouwen hebben heel gevoelige borsten en alleen al aanraken doet hen pijn. Bij andere vrouwen is het hele proces pijnloos."

Mammografie kan dus pijnlijk zijn, maar er is geen geschikt alternatief, legt Meeuwis uit. "Het is echt nodig dat de borsten worden platgedrukt tussen twee compressieplaten, anders kunnen we het weefsel niet beoordelen."

Laat je niet bang maken door verhalen van andere vrouwen die een pijnlijke ervaring hadden: het kán pijn doen, maar je kunt ook helemaal niets voelen, zegt Meeuwis. Onthou dat mensen elkaar eerder vertellen over iets dat pijn deed, dan over een handeling van tien minuten waar ze niets van voelden, aldus de radioloog.

Vroeg ontdekken is belangrijk:

Je borsten bestaan uit klierweefsel en uit vetweefsel. Hoe ouder je wordt, hoe meer klierweefsel er wordt vervangen door vetweefsel. In dat klierweefsel kan borstkanker ontstaan, legt Meeuwis uit. "Een mammogram laten maken vanaf je 50e is belangrijk. Als een tumor pas laat wordt ontdekt, doordat je zelf iets voelt, kan het al zo groot zijn dat de kanker zich verspreid in het lichaam. Dan kunnen zwaardere behandelingen nodig zijn."

Het maakt voor het maken van een mammogram niet uit of je grote of kleine borsten hebt. Wel is het lastiger als je overgewicht hebt of slecht ter been bent, omdat je in een bepaalde houding moet blijven staan. Over het algemeen is de röntgenfoto binnen tien minuten gemaakt, maar de radiologen die de foto's beoordelen willen vooral dat de laborant zo lang de tijd kan nemen als nodig is, zegt Meeuwis. "Een goede foto zorgt ervoor dat we kanker op tijd ontdekken."

En tijd is nu juist het probleem bij deze beroepsgroep van radiodiagnostisch laboranten. De bedoeling is dat vrouwen vanaf 49 tot en met 76 jaar elke twee jaar worden opgeroepen om preventief hun borsten te laten onderzoeken. Dat wordt nu niet gehaald - de frequentie ligt momenteel rond de 26 tot 28 maanden, zegt Agnes Bouwman van Bevolkingsonderzoek Nederland. Deze beroepsgroep is relatief oud, en het is een fysiek zwaar beroep waardoor er veel uitval is.

"We willen terug naar 24 maanden, dan zijn we er het vroegst bij als we kanker willen opsporen. Die werkdruk wordt wel gevoeld. Zo'n foto moet perfect zijn."

Word je opgeroepen voor een mammografie, dan kun je dit doen ter voorbereiding:

• Gebruik op de dag van de mammografie geen bodylotion, deodorant, talkpoeder of lotions rondom je borsten en onder je oksels.

• Plan de mammogram als je borsten niet extra gevoelig zijn. Als je nog menstrueert, vermijd dan de week voor je menstruatie. De week na je menstruatie zijn je borsten het minst gevoelig.

• Het is handig om een broek of rok te dragen, zodat je alleen je bovenkleding hoeft uit te trekken.

• Heb je last van pijnlijke borsten, dan kun je voor het onderzoek 2 paracetamol innemen.

• Probeer zo goed mogelijk te ontspannen door via je buik te ademen.

• Soms komt er tijdens het aandrukken wat helder of wit vocht uit de tepel. Dat is normaal en kan geen kwaad.

Bron: Kanker.nl

Bron: www.nu.nl