Auteur: Indra Jager - ad.nl/utrecht

UMC Utrecht..

Foto: ANP.

De behandeling van bijwerkingen door immuuntherapie bij kanker moet veranderen. Dat blijkt uit onderzoek van het UMC Utrecht. Door de medicatie die voor de bijwerkingen wordt gegeven, leven patiënten tot 1,5 keer korter.

Immuuntherapie wordt sinds twaalf jaar voornamelijk gegeven bij uitgezaaide kanker. Deze behandeling activeert het immuunsysteem waardoor het zelf de kankercellen opruimt. Nadeel: het immuunsysteem kan ook overactief worden en de eigen cellen aanvallen.

Patiënten kunnen zo bijwerkingen krijgen, zoals huiduitslag, diarree, maar ook ontstekingen van de dikke darm, lever, longen of het hart. Om dat tegen te gaan en te voorkomen dat mensen hier ernstig ziek van worden of aan overlijden, zetten artsen immuunremmende middelen zoals bijvoorbeeld prednison in.

De eersten die dit laten zien:

Maar dat blijkt niet zonder gevaar. Uit de studie van het UMC Utrecht in samenwerking met het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) blijkt dat patiënten die een hoge dosis immuunremmende middelen krijgen over het algemeen - zo‘n anderhalf keer - korter leven dan patiënten die hier minder van krijgen.

Daarnaast zou de tumor minder lang stabiel blijven. ,,Voorheen werd gedacht dat het niet uitmaakte, maar wij laten zien dat dat je een zo laag mogelijke dosis moet geven”, zegt coördinerend onderzoeker van dit onderzoek Rik Verheijden van het UMC Utrecht.

Voorheen werd gedacht dat het niet uitmaakte, maar wij laten zien dat dat je een zo laag mogelijke dosis moet geven

Rik Verheijden, Promovendus UMC Utrecht.

In het ziekenhuis viel het artsen op dat mensen die na de behandeling meer van die afweerremmende middelen, zoals prednison, kregen minder lang leefden. Samen met hoogleraar Karijn Suijkerbuijk heeft Verheijden dat opgepakt. ,,Zo is het balletje gaan rollen en in de afgelopen vier jaar hebben we steeds meer bevestiging gevonden dat de theorie klopt.”

De onderzoekers zagen dat bij zes verschillende soorten kanker, namelijk melanoom, mesothelioom, longkanker, dikkedarmkanker, slokdarmkanker en nierkanker. Dat is volgens Verheijden uniek. ,,Eerder bewezen we het al bij huidkanker en nu bij nog vijf kankersoorten met nog sterker bewijs.”

Belangrijk voor heel veel patiënten:

Het idee is niet om de immuunremmende middelen nu af te raden, zegt Verheijden. Sterker nog: die zijn heel belangrijk. ,,Het is vooral aan de doktoren om zich bewust te zijn van hoevéél ze geven. Als iemand bij ze komt met bijwerkingen van de immuuntherapie en behandeling nodig heeft, dan moet er niet blind heel veel afweerremmendmiddel worden gegeven.”

Ook hoeven mensen niet bang te worden voor immuuntherapie. ,,Met oudere behandelingen kunnen bepaalde soorten uitgezaaide kanker niet geholpen worden, door immuuntherapie soms wel. Het wordt steeds vaker ingezet, want het is een succesvolle behandelmethode. Volgens een onderzoek in Amerika komt 40 procent van de patiënten met kanker in aanmerking voor deze behandeling. We zien dat het in steeds vroegere stadia, dus bij minder uitgebreide ziekte, wordt toegepast.”

Bij patiënten waarbij de kanker kan worden weggesneden, wordt immuuntherapie na de operatie bijvoorbeeld ingezet om te voorkomen dat de ziekte terugkomt. ,,En wat er nu ook aankomt, is dat de immuuntherapie zelfs al voor het snijden wordt gegeven. Dat is heel belangrijk voor veel patiënten.”

Verder onderzoek:

Verheijden hoopt dat artsen door de uitkomsten van het onderzoek kritischer worden op hoeveel afweerremmende middelen ze geven. Daarnaast ziet hij het als vruchtbare grond voor diepere research naar welke middelen er het beste gegeven kunnen worden zonder dat het een negatief gevolg heeft.

De onderzoeker hoopt begin volgend jaar op zijn bevindingen te promoveren.

Rik Verheijden, onderzoeker UMC Utrecht 

Foto:  Rik Verheijden.

Bron: www.ad.nl