Nieuwe tactiek ontdekt om groei dodelijke hersentumor te stoppen.
Auteur: Luc De Roy - vrt.be
Een MRI van een glioblastoom.
Christaras A/Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0
Canadese en Amerikaanse onderzoekers hebben een manier ontdekt om de groei te stoppen van glioblastoom, de dodelijkste vorm van hersenkanker. Dat zorgt voor een nieuwe tactiek in de strijd tegen kanker, waarbij het immuunsysteem opnieuw doet wat het moet doen, namelijk tumoren bestrijden in plaats van ze te helpen. Voorlopig is de techniek alleen nog maar toegepast in muismodellen en in vitro - op menselijke glioblastoomcellen in het laboratorium.
lioblastoom (glioblastoma multiforma, GBM) is het meest agressieve en meest voorkomende type van glioom, een kanker die ontstaat in de hersencellen, met name in de gliacellen. De kanker kan bestreden worden met chirurgische verwijdering van de tumor, bestraling en chemotherapie maar vaak komt glioblastoom terug na de behandeling. Gemiddeld leven patiënten na de diagnose minder dan 15 maanden en weinig patiënten overleven op langere termijn: slechts 25 procent haalt 2 jaar en 10 procent leeft 5 jaar later nog.
Wetenschappers hebben al langer vastgesteld dat tumoren cellen van het immuunsysteem - witte bloedcellen - kunnen recruteren en in hun voordeel kunnen gebruiken, maar tot nu toe was niet duidelijk hoe ze dat konden doen.
"We hebben ontdekt dat cellen van glioblastomen een specifieke factor uitscheiden die interleukine 33 genoemd wordt", zei dokter Stephen Robbins. "Het is deze stof die immuuncellen aantrekt naar de tumor en helpt om een omgeving te creëren die de functie van de immuuncellen wijzigt. In plaats van de tumor te bevechten, gaan de immuuncellen werken voor de tumor. Daardoor dragen ze bij aan de snelle groei van de tumor."
Dokter Robbins is professor aan de Cumming School of Medecine van de University of Calgary. Die universiteit had de leiding over het onderzoek en Robbins was een van de leiders, samen met Donna Senger.
Interleukine 33 (IL-33) was al langer bekend bij wetenschappers en het wordt een alarmine genoemd. Net zoals het klinkt, slaat een alarmine alarm in het lichaam en geeft een signaal aan het immuunsysteem. Het nieuwe onderzoek, dat verricht werd bij muizen, toont aan dat als de tumorcellen IL-33 vrijgeven, dat een signaal geeft aan de immuuncellen om naar de tumor te komen.
Tekst gaat verder onder de Foto:
Microscoop-preparaat van een glioblastoom.
Jensflorian/Wikimedia Commons/CC BY-SA 4.0
IL-33 werkt ook in de kern van de tumorcellen:
Daar stopt de functie van IL-33 evenwel niet, het is ook werkzaam in de kern van de tumorcellen, waar het een doorslaggevende rol speelt. Het is immers het binnendringen van IL-33 in de kern dat de transformatie van de immuuncellen in gang zet, de transformatie van cellen die de groei van de tumor bevechten naar cellen die de groei net bevorderen.
De huidige behandeling voor glioblastoom is zoals gezegd chirurgie, bestraling en chemotherapie, die wel effectief kunnen zijn maar niet genezen. Dit soort tumor is zeer hardnekkig maar de onderzoekers hebben een manier gevonden om de groei ervan te stoppen.
"We hebben ontdekt dat als we IL-33 verhinderen de kern van de tumorcellen te bereiken, dat het hele proces lamlegt. Als we deze stap onderbreken, dringen de immuuncellen in de tumor binnen en kunnen ze de taak volbrengen die ze zouden moeten doen: de kanker aanvallen", zei dokter Senger, hoogleraar en onderzoeker aan de Cumming School of Medecine en zoals gezegd een van de leiders van het onderzoek.
Als het IL-33 proces onderbroken werd, steeg de overlevingsduur (van de muizen) van twee maanden of minder naar meer dan een jaar. En hoewel deze studie op muizen werd uitgevoerd, is het zo dat glioblastomen bij mensen zich op dezelfde manier gedragen.
De onderzoekers zeggen dat deze ontdekking een bijkomende strategie biedt aan de medische gemeenschap om deze dodelijke kanker in te dijken en mogelijk te vernietigen. De bevindingen kunnen helpen om de benadering van de strijd tegen kanker te veranderen, zodat ze verder gaat dan het louter in het vizier nemen van de kankercellen en het immuunsysteem van de gastheer mee opneemt als een deel van de 'artillerie', zo voegden Robbins en Senger eraan toe.
De studie van wetenschappers van verschillende Canadese en Amerikaanse universiteiten en onderzoeksinstellingen onder leiding van de University of Calgary is gepubliceerd in Nature Communications. Overigens is een van de hoofdauteurs van de studie de in België geboren Astrid De Boeck, die haar doctoraat behaald heeft aan de Universiteit Gent en nu aan de University of Calgary werkt. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de University of Calgary.
Tekst gaat verder onder de Foto:
Dokter Astrid De Boeck in haar labo in Calgary. De Boeck identificeerde IL-33 als een ontstekingsmediator in hersentumoren.
Kelly Johnston, Cumming School of Medicine.
Doorbraak in onderzoek is geen doorbraak in geneeskunde:
De ontdekking van het team is een doorbraak in het geneeskundig onderzoek, maar dat is niet hetzelfde als een doorbraak in de geneeskunde.
De ontdekking heeft een nieuwe strategie blootgelegd om glioblastoom en mogelijk ook andere kankers te bevechten, een strategie waar nu verder onderzoek naar kan verricht worden, maar dat betekent niet dat er op korte termijn nieuwe behandelingen verwacht kunnen worden. De ontwikkeling daarvan, als ze er al komen, kan nog jaren in de toekomst liggen.
Bron: www.vrt.be