Nieuwe borsten na kanker zonder implantaat: chirurg over de opties met lichaamseigen weefsel.
Auteur: Chantal Van Wees - ed.nl/gezond
Rechts: Marc Mureau, plastisch chirurg bij het Erasmus MC in Rotterdam.
Getty Images/Erasmus MC.
Oktober is borstkankermaand. In Nederland staan jaarlijks gemiddeld vijfduizend vrouwen voor de keuze: wil ik een borstherstellende operatie nadat één of beide borsten zijn afgezet? En welke opties zijn er dan? Plastisch chirurg Marc Mureau over de mogelijkheden en wat daarbij komt kijken.
,,In principe is een borstreconstructie voor iedere patiënt mogelijk”, zegt Marc Mureau, gespecialiseerd in oncologisch reconstructieve chirurgie. ,,Dat kan tijdens de operatie waarbij de borst of borsten worden verwijderd, maar een uitgestelde reconstructie kan ook.”
Tussen de diagnose borstkanker en de operatie om kwaadaardig weefsel te verwijderen mag wel maar maximaal zes weken zitten. Mureau behandelt patiënten in het Erasmus MC in Rotterdam en ziet hen soms worstelen met de keuze. ,,Patiënten hebben maar kort de tijd om te beslissen wat ze willen, terwijl er na de diagnose borstkanker al zoveel op hen af komt. Als je het gevoel hebt de dood in de ogen te kijken, dan kan het beter zijn om het idee van een borstherstellende operatie even in de koelkast te zetten. Reconstrueren kan ook later nog. Wij artsen kijken samen met de patiënt wat chirurgisch, fysiek en mentaal gezien het beste is.”
1. Implantaten:
Van alle mogelijkheden om nieuwe borsten te creëren, worden implantaten het meest gebruikt. Mureau: ,,Vaak wordt er eerst een ballonnetje geplaatst die in drie of vier poliklinische behandelingen wordt opgeblazen. Daarna wordt de ballon vervangen door een siliconen implantaat.”
Hoe zit het met horrorverhalen over lekkende implantaten? ,,Vroeger gebruikte men een andere, meer vloeibare soort siliconen. Kwam er een scheurtje in het implantaat, dan liep het leeg. Bij die oudere generaties siliconen kon het ook voorkomen dat er stukjes in de lymfebaan terechtkwamen die een pijnlijke ophoping vormden in de oksel.”
Maar ook al zijn implantaten tegenwoordig van betere kwaliteit, er bestaat geen ingreep bestaat zonder risico’s. ,,Het gaat er telkens weer om of de voordelen daar tegenop wegen.’’
2. Lichaamseigen weefsel (DIEP-Lap methode)
Een steeds vaker gebruikte methode waarbij met lichaamseigen weefsel met name uit de onderbuik een nieuwe borst wordt gemaakt. Mureau: ,,Het buikweefsel wordt opgevouwen in een borstvorm. Bloedvaten die met huid- en vetweefsel uit de buik worden genomen, worden aangesloten aan de bloedvaten tussen je ribben, zodat het weefsel doorbloed wordt.”
Deze ingreep is makkelijker om direct na borstverwijdering uit te voeren: ,,Dan is de borsthuid er nog en kost het minder moeite een druppelvorm te creëren.”
De operatie geeft volgens Mureau meestal een mooi resultaat, ook omdat je alleen een litteken rondom je tepel hebt. ,,Vervolgens kun je ervoor kiezen een tepelhof te laten tatoeëren, dan valt het litteken nog minder op.” Heeft een vrouw te weinig vet op de buik, dan kan er gekeken worden of weefsel uit dijen, of van onder of boven de bil kan worden gebruikt.
Simone Dalm is biomedisch wetenschapper en doet onderzoek naar borstkanker (video):
3. Rugspier naar voren gebracht (LD Lap-methode)
Als er na de operatie weinig gezond weefsel over is om een implantaat in te plaatsen, dan kan materiaal van de rug - de latissimus dorsi-spier met een deel van de huid en vetweefsel - naar voren worden gebracht om een nieuwe borst te creëren. Deze methode kan worden toegepast in combinatie met een implantaat.
Mureau: ,,Bij het verplaatsen blijven de bloedvaten verbonden, dus er is geen microchirurgie nodig om bloedvaatjes opnieuw met elkaar te verbinden. Nadeel van deze ingreep is het litteken op je rug. Het inleveren van de rugspier kan ook een negatief effect hebben op hoe goed je je schouder kan bewegen.”
4. Lipofilling:
Bij lipofilling wordt vet uit andere delen van het lichaam weggezogen en in het borstgebied ingespoten. ,,Vrouwen die van niets naar een hele borst gaan, krijgen een beha met kunststof cups aan een zuigsysteem die de huid oprekt. Twee weken voor en na de behandeling moeten zij die tien tot twaalf uur gebruiken voor optimaal resultaat.”
Met vier tot vijf keer spuiten kan er een lichaamseigen borst gemaakt worden. ,,Maximaal naar een bescheiden C-cup, zonder groot litteken.”
Corrie Kamminga.
Privéfoto.
5. Geen vervanging:
Wat kies je?
Aan een borstreconstructie zijn risico’s verbonden, maar heeft afzien van een reconstructie ook gevolgen, bijvoorbeeld voor je gevoel van vrouw-zijn? ,,Ik spreek vrouwen die ontzettend blij zijn met hun reconstructies, maar plat gaan kan net zo goed een positieve keuze zijn”, zegt Ilaniek Zantingh, Gz-psycholoog en seksuoloog bij het Antoni van Leeuwenhoek. ,,Borsten hoeven niet bepalend te zijn voor je vrouwelijkheid, maar voor veel vrouwen én partners is dat wel zo. Daar moeten we geen waardeoordeel aan hangen. Moet je deze keuze maken, dan is het belangrijk om met je arts alle mogelijkheden op een rij te zetten en samen af te wegen wat het beste is voor jou.”
Vergoeding via de verzekering:
In principe worden alle borstreconstructies na borstkanker vergoed, behalve lipofilling om imperfecties te corrigeren, bijvoorbeeld om een harde rand van een implantaat weg te werken. Lipofilling voor een totale borst wordt inmiddels wel geheel vergoed, maar alleen als het wordt uitgevoerd in bepaalde ziekenhuizen. Vanaf 1 januari 2025 wordt ook revisiechirurgie vergoed: operaties om een mislukte reconstructie te herstellen.