Met precisiebestralen kankercellen beter te lijf gaan: ‘We kunnen nog grote stappen maken’.
Hij wil dat kankerpatiënten minder vaak worden bestraald, maar met een hogere dosis. Tegelijkertijd moet nevenschade aan organen worden teruggedrongen. Zo moet de kwaliteit van behandelingen aanzienlijk verbeteren. Klinisch fysicus Coen Hurkmans van het Catharina Ziekenhuis wordt deze week geïnaugureerd als hoogleraar aan de Technische Universiteit Eindhoven. Wat verwacht hij van de opmars van kunstmatig intelligentie? En hoe ziet de toekomst van de zorg eruit?
De kwaliteit van bestralingen flink verbeteren. Dat wil prof. dr. ing. Coen Hurkmans kort gezegd graag bijdragen aan de zorg van de toekomst “Als klinisch fysicus wil je medische technologie die beschikbaar is optimaal inzetten om zo patiënten nog beter te behandelen.”
“Toen ik aan mijn opleiding begon moesten sommige patiënten met borstkanker of prostaatkanker zeven weken lang elke dag worden bestraald. Voor sommigen is dat nu teruggebracht naar twee weken”, legt Hurkmans uit. “Dat komt doordat we met de techniek van nu veel nauwkeuriger kunnen bestralen dan vroeger. Dus kun je meer straling aan de tumor geven, zonder dat de organen rondom de tumor schade oplopen. Die zogenoemde nevenschade moet je zoveel mogelijk beperken.”
De Tekst gaat verder onder de Foto:
Coen Hurkmans.
De vooruitgang in de afgelopen decennia ging grotendeels voorbij zonder kunstmatige intelligentie (AI). De laatste paar jaar is die opmars gigantisch. De klinisch fysicus verwacht er heel veel van. “Dat gaat de toekomst van radiotherapie op zijn kop zetten. AI is een prachtig middel om veel data tegelijkertijd te verwerken en daar resultaat uit te halen. Voor vakgebieden waar je over heel veel data beschikt, zoals radiotherapie, kun je razendsnel grote stappen maken.”
Voor iedereen een eigen bestralingsprogramma:
In de praktijk wordt er nu al voor veel patiënten een individueel bestralingsprogramma gemaakt aan de hand van AI. “Het mes snijdt aan twee kanten. Door het automatiseren van de voorbereiding, de bestraling en de controle, werken radiotherapeuten en laboranten efficiënter. Dat bespaart kosten. Daarnaast verbetert de kwaliteit van de behandeling.”
Het mes snijdt aan twee kanten. Door het automatiseren van de voorbereiding, de bestraling en de controle, werken radiotherapeuten en laboranten efficiënter. Dat bespaart kosten. Daarnaast verbetert de kwaliteit van de behandeling
Stoplicht:
Hoe hij dan de veiligheid voor patiënten wil waarborgen als er geen arts is die de computers controleert? “Ik denk dan aan een soort stoplichtsysteem. AI kan van zichzelf zeggen dat iets bijna helemaal zeker is. In dat geval hoeft er wat mij betreft geen arts meer naar te kijken. En je hebt de optie dat AI het niet zeker genoeg weet; dan controleert een arts. En je hebt de red flag, waarbij AI er werkelijk niets van brouwt. Dat kan AI ook zelf bepalen en aangeven. Kortom: bij twijfel kijkt er nog altijd iemand naar. AI ontwikkelt zich in een enorm tempo en hoe sneller de ontwikkeling gaat, hoe meer het deze kant op gaat, verwacht ik.”
De Tekst gaat verder onder de Foto:
“Neem een onderzoek waaruit blijkt dat je prima van dertig naar vijftien bestralingen terug kunt gaan. Daar is vaak jaren aan gewerkt. De technologie is in die periode ook weer verbeterd. Daar houdt het onderzoek geen rekening mee. Dus ga je als klinisch fysicus en arts om tafel hoe je dat zo goed mogelijk kunt implementeren om patiënten verder te helpen. Daar word ik blij van.”
Verbeteren van de zorg:
Daarnaast verwacht Hurkmans dat er in de gezondheidszorg een discussie op gang gaat komen over wat behandelen mag kosten. “Wat moet je wel doen, wat niet meer. Als maatschappij zouden we best mogen zien dat niet alles meer kan. Wat is waardevol, wat niet? Welke kwaliteit van leven wil je bieden tegen welke prijs? Die discussie komt nu al een beetje op gang, maar die gaat groter worden. Dit gaat echt om harde euro’s. Is een behandeling van 7.000, 70.000 of 700.000 euro voor slechts een korte verlenging van kwaliteit van leven de moeite waard? Dat eerste zal iedereen prima vinden. Dat laatste niet. Maar waar ligt de grens?”
Is een behandeling van 7.000, 70.000 of 700.000 euro voor slechts een korte verlenging van kwaliteit van leven de moeite waard?
Hurkmans kijkt met een goed gevoel terug op zijn eerste jaar hoogleraarschap. “Veel van het werk dat ik doe, staat gelukkig dicht bij de dagelijkse praktijk. Ik heb niet de ambitie en de capaciteit om iets briljants te bedenken waardoor we bijvoorbeeld over twintig jaar geen kanker meer hebben. Ik wil graag de zorg verbeteren door met kleine stappen voorwaarts te gaan. Radiotherapie bestaat al jaren, maar we verbeteren het steeds verder. Volgend jaar moet het weer beter zijn dan het nu is. De problemen die we op die weg tegenkomen los ik graag op.”
Bron: www.catharinaziekenhuis.nl