Mensen die longkanker hebben, moeten omgaan met een ernstige ziekte. Daar komen regelmatig nog vooroordelen bij. Vaak in de trant van: 'had je maar niet moeten roken'. Vandaag start de landelijke campagne van Longkanker Nederland getiteld Longkanker? Ja, dat was te verwachten (want iedereen kan longkanker krijgen). De campagne moet eraan bijdragen dat mensen met longkanker kunnen rekenen op steun uit hun omgeving in plaats van vooroordelen.

De Tekst gaat verder onder de Foto: 

Jaarlijks krijgen ruim 14.000 Nederlanders te horen dat ze longkanker hebben. Vaak is roken de oorzaak. 15 procent van de mensen die longkanker hebben, heeft (vrijwel) nooit gerookt. Longarts Koen Smolders: 'Je kunt bijvoorbeeld ook longkanker krijgen door asbestblootstelling op je werk. Luchtvervuiling speelt ook een rol, net als passief roken. Dus dat je tabaksrook binnenkrijgt doordat mensen in je omgeving roken. Waar weinig mensen van hebben gehoord, is radongas. Dit is een gas dat vrijkomt uit stenen en beton. Daar worden we allemaal aan blootgesteld. Ongeveer 80 Nederlanders per jaar krijgen hierdoor longkanker.’

Onterechte uitspraken:

Longkanker is – net als alle andere vormen van kanker – iets wat je per toeval krijgt. Koen: ‘Er speelt hier echt de factor pech. Als je rookt heb je meer kans, maar slechts een relatief klein percentage van de rokers krijgt longkanker. En je kunt dus longkanker krijgen als je nooit hebt gerookt. In alle gevallen is het zo: niemand wíl die ziekte krijgen.’ Toch hebben mensen met longkanker vaak te maken met vooroordelen. ‘Uitspraken zoals: “Ja, maar je hebt ook altijd gerookt, hè?” Dat is heel hard. Longkanker is een heel vervelende ziekte om te hebben.’

Volgens Koen worden dergelijke vooroordelen deels gevoed vanuit de maatschappij. Hij geeft als voorbeeld verzekeraars die korting geven als je niet rookt. ‘Mensen hebben het zelf gedaan, dat idee leeft er dan.’ Hij denkt ook aan de acties die er zijn voor bijvoorbeeld borst-, prostaat- en dikke darmkanker. ‘Dat komt allemaal op tv en er is veel aandacht voor. Maar voor longkanker is die aandacht er niet, dat terwijl duizenden Nederlanders per jaar deze diagnose krijgen.'

Zelfverwijt:

De vooroordelen komen vaak hard binnen bij mensen met longkanker. Het komt volgens Koen voor dat mensen die roken zichzelf vaak veel verwijten maken nadat ze de diagnose hebben gekregen. Of dat bijvoorbeeld hun partner of kinderen verwijten hebben. Meestal komt dit voort uit frustratie of wanhoop.

Het (zelf)verwijt is in alle gevallen onterecht, onderstreept Koen. ‘Longkanker is namelijk niet de schuld van de roker. Als je het hebt over de schuldvraag, dan moet je naar de tabaksfabrikant kijken. Die heeft tabak zo verslavend gemaakt. De roker is slachtoffer van zijn of haar verslaving en kan daarbij ook nog de pech krijgen dat hij of zij longkanker krijgt. Er zou echt veel meer aandacht voor moeten komen dat er bij longkanker sprake is van pech en dat er verschillende factoren zijn die een rol spelen.’

Stress na diagnose:

Bij artsen is dit gelukkig wel bekend. En ja, als iemand krijgt te horen dat hij of zij longkanker heeft en rookt, dan wordt op een gegeven moment wel gesproken over stoppen. Dit puur met het oog op de behandeling. ‘Maar de diagnose is hiervoor misschien niet het meest geschikte moment. Die brengt al heel veel stress met zich mee en dan moet je ook nog eens stoppen met een verslaving. Dat is ongelofelijk lastig.’

Volgens Koen voelt de diagnose longkanker voor veel mensen als een doodvonnis. ‘Het is absoluut een zware diagnose, maar de behandeling ervan wordt langzamerhand wel beter. Door onder andere immunotherapie en betere manieren van opereren. Er zijn tegenwoordig veel meer behandelmogelijkheden dan bijvoorbeeld 20 jaar geleden, waardoor we vaker klachten kunnen verminderen en levens kunnen verlengen.’

Waardevolle begeleiding:

Naast een goede behandeling, is begeleiding op maat minstens zo belangrijk. Zo kunnen patiënten bij Isala rekenen op een behandelteam dat hen helpt om zo sterk mogelijk een longoperatie in te gaan, wat de kans vergroot dat ze daarna sneller herstellen. Dit heet het ERATS-protocol. ERATS staat voor Early Recovery After Thoracic Surgery. Oftewel, sneller herstellen na een longoperatie.

Koen noemt daarnaast de regieverpleegkundige. ‘Als mensen horen dat ze longkanker hebben, dan gebeurt er heel veel met de patiënt en de familie. Er is verdriet, angst, soms ook woede, er zijn veel vragen. Behandelingen kunnen bijwerkingen hebben; hoe ga je daarmee om en wat doet dat psychisch met je? De regieverpleegkundige begeleidt de patiënt, maar ook bijvoorbeeld zijn of haar partner en kinderen. Iedereen dealt op zijn eigen manier met die ziekte en dan is het fijn om een vast aanspreekpunt te hebben. Een regieverpleegkundige die je door het hele traject begeleidt, is heel waardevol.’

Bron: www.isala.nl/nieuws