Liegen omdat je kanker hebt.
Auteur: Yesim Candan - rtlnieuws.nl/columns.
"Hoe lang nog?" vraagt hij. "Niet lang meer", luidt het antwoord. "Chemo kan de tijd nog rekken, maar dat is weer van negatieve invloed op de kwaliteit van leven."
Het is stil. Dan vraagt de arts: "Misschien wil je even een momentje om het nieuws te vertalen aan je opa?" Naast Ali zit zijn opa, die geen woord Nederlands spreekt of verstaat. Hoe vertelt hij hem in hemelsnaam dat hij stervende is? Hij besluit het niet te doen, uit liefde. Een keuze met impact, omdat de liefde voor je familie en de haat tegenover de ziekte dan hand in hand gaan.
Bovenstaande beschrijving uit de korte film Death Never Lies van Sam Yazdanpanna, gebaseerd op een waargebeurd verhaal, legt pijnlijk bloot hoe gevoelig een ziekte als kanker kan liggen binnen een biculturele familie. Ali Fardi speelt de hoofdrol van de Iraans-Nederlandse kleinzoon die samen met zijn zieke grootvader naar het ziekenhuis gaat om te tolken. Een tafereel dat veel biculturele Nederlanders zullen herkennen: met je ouders of grootouders naar de dokter omdat ze geen Nederlands spreken.
"Mijn vader was te trots om zijn ziekte te delen met anderen, hij wilde niet dat mensen hem zielig vonden."
In biculturele families is kanker vaak met zwijgzaamheid omhuld. Familieleden willen niet dat de diagnose, in elk geval niet als het een slechte betreft, aan de patiënt wordt verteld. Die willen ze beschermen, het leed besparen.
Zo was mijn vader destijds te trots om zijn ziekte te delen met anderen, hij wilde niet dat mensen hem zielig vonden. Met als gevolg dat zijn zaak in stilte moest worden verkocht. Ook ik mocht van hem niet over zijn ziekte praten. Als mensen vroegen hoe het met mijn vader ging, antwoordde ik altijd: "Het gaat goed."
Ik heb weleens meegemaakt dat aan een bekende van me die in het buitenland verbleef, niet werd verteld dat een dierbaar familielid in Nederland was opgenomen in het ziekenhuis. Want anders zou die zich maar zorgen maken, en dat was zo zielig.
Wat een contrast met Nederlanders, die open en eerlijk over deze ziekte praten. In huisartsenpraktijken tref je informatiefolders aan over leven met kanker. Patiënten kunnen hun gevoelens en frustraties delen met lotgenoten en met hun vrienden en familie.
"De waarheid is dat je ziek bent. Dat je even niet kunt werken. Dat je in het ziekenhuis ligt."
Dat mensen met een biculturele achtergrond zo'n ziekte verzwijgen, gebeurt om leed te voorkomen. Maar voor wie doen ze dat eigenlijk? Waarom is het verdriet van de ene persoon belangrijker dan de ziekte van de ander? Heeft het te maken met trots, of juist met de schaamte die heerst rondom kanker?
Het verzwijgen van de waarheid vind ik schadelijk (zachte heelmeesters maken immers stinkende wonden) en als je het mij vraagt, is het zelfs liegen. Want de waarheid is dat je ziek bent. Dat je even niet kunt werken. Dat je in het ziekenhuis ligt. Dat je misschien wel doodgaat. Punt uit, en niet anders.
De dood liegt nooit, zoals de titel van de film van Sam Yazdanpanna ook treffend zegt. Wat dat betreft vormt de dood een mooi reflectiepunt om aan de kaak te stellen waarom we in sommige culturen niet gewoon de waarheid vertellen als het op kanker aankomt. Het is tijd om de stilte rondom deze verschrikkelijke ziekte te doorbreken.
Bron: www.rtlnieuws.nl