Is suiker echt kankerverwekkend? Dit zeggen twee experts erover.
Auteur: Tijn Elferink - ad.nl/koken-en-eten
Foto: Getty Images.
Koken & Weten: In Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: is een blikje frisdrank net zo kankerverwekkend als een sigaret?
Suiker is van grote invloed op het ontstaan, genezen en voorkomen van kanker. Dat schrijft William Cortvriendt in zijn onlangs verschenen boek Kankervrij. ,,Een blikje frisdrank of een glas vruchtensap is voor je kind waarschijnlijk net zo kankerverwekkend als je kind een sigaret laten roken", stelt Cortvriendt. ,,Eén klein glaasje frisdrank per dag leidt volgens onderzoek al tot een verhoging van het risico op kanker met 18 procent."
Cortvriendt maakt met zijn uitspraken niet altijd vrienden. Hij noemt als voorbeeld een voedingsmiddelenbedrijf dat een televisiezender liet weten: als jullie hem weer zendtijd geven, heeft dat consequenties voor ons advertentiebeleid. En ook sommige wetenschappers zijn kritisch. ,,Prima", zegt Cortvriendt. ,,Zolang we het maar over de gepubliceerde feiten hebben."
In de podcast van Koken&Weten spreken gezondheidsjournalist Tijn Elferink en redacteur Koken&Eten Ellen den Hollander over suiker:
,,Mensen betalen 30 euro voor een boek om bang en onzeker te worden gemaakt", zegt Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en Ziekte aan de Wageningen Universiteit. ,,Er zijn inmiddels meer dan 15.000 wetenschappelijk studies gedaan naar voeding, beweging en de preventie van kanker. Daaruit blijkt dat we toegevoegde suikers zo veel mogelijk moeten beperken."
Niet omdat suiker op zichzelf kankerverwekkend is, maar omdat het de kans op overgewicht vergroot, aldus Kampman. ,,En overgewicht verhoogt het risico op meer dan twaalf soorten kanker." Met een glas vruchtensap per dag gebeurt er echter niets, verzekert Kampman. ,,Het gaat om structureel te veel energie binnenkrijgen en te weinig bewegen."
Er is helemaal niet bekend wat een ketogeendieet met kanker doet.
Ellen Kampman, Universiteit van Wageningen.
Niet ethisch:
Don't shoot the messenger, zegt Cortvriendt. ,,Ik heb zelf geen vooropgezette mening, ik baseer mij op onderzoek en dat verwoord ik toegankelijk. Feit is: mensen drinken meer frisdrank en volgens onderzoek gepubliceerd in de prestigieuze British Medical Journal hangt dat samen met een toename van het aantal kankergevallen. Zou het ander ingrediënt uit frisdrank kunnen zijn? Water? Nee. Maar, om het verband echt causaal aan te tonen zou je het ene kind wel jarenlang cola moeten geven en het andere niet. Dat kun je ethisch gezien niet maken."
Kampman gaf onlangs een lezing in een bibliotheek. Veel aanwezigen hadden over het boek Kankervrij gehoord en wilden weten: moeten we nou echt op een ketogeendieet, zoals Cortvriendt aanbeveelt? Kampman is stellig: nee. ,,Er is helemaal niet bekend wat een ketogeendieet met kanker doet. Wat er aan onderzoek is zijn kleine en relatief slecht uitgevoerde studies."
Ketogeendieet:
Daar heeft de hoogleraar voor een belangrijk deel gelijk in, stelt Cortvriendt. Maar hij wijst op een recent onderzoek waaruit bleek dat door het volgen van een ketogeendieet de tumormassa bij borstkanker slonk. Bij een ketogeendieet wordt de inname van koolhydraten (waaronder suiker) extreem beperkt. Patiënten waren minder misselijk, de chemo sloeg beter aan en de hoeveelheid afweercellen was groter.
Stel dat je zelf borstkanker hebt, vroeg Cortvriendt aan een van de onderzoekers. ,,Zou je dat dieet erbij doen?" Haar antwoord was 'ja, dat denk ik wel'." Toch moest Cortvriendt dat antwoord uit zijn boek schrappen. Voor een wetenschapper is het bewijs voor het ketogeendieet nog niet overtuigend genoeg, erkent Cortvriendt. ,,Maar als dokter kan ik toch moeilijk tegen een patiënt zeggen: we weten het nog niet helemaal zeker, kom over tien jaar maar terug? Wetenschappers raden het blijkbaar wel voor zichzelf aan als ze zelf kanker hebben."
Dat er naar artsen wordt geluisterd als het gaat om voeding, snapt Kampman sowieso niet. ,,Ze krijgen tijdens hun opleiding amper informatie over voeding." Een wel erg algemene sneer, vindt Cortvriendt. Kampman: ,,Wil je iets weten over voeding, ga naar een diëtist of kijk wat de voedingswetenschap erover schrijft." In plaats van het boek lezen, kunnen we volgens de hoogleraar beter kijken op www.voedingenkankerinfo.nl.
Artsen krijgen tijdens hun opleiding amper informatie over voeding.
Ellen Kampman, Universiteit van Wageningen.
De belangrijkste tip is volgens Kampman gezond leven. Meer plantaardig, minder rood vlees, geen alcohol. Geen overgewicht, maar ook geen ondergewicht. ,,Mensen hebben vaak al 20 tot 30 jaar kanker voordat het wordt ontdekt. Een tumor kan weggaan of kleiner worden. Het zelfherstellend vermogen van ons lichaam is groot, door een gezonde leefstijl optimaliseer je dat vermogen."
Het oordeel:
Er is geen bewijs dat een blikje frisdrank net zo kankerverwekkend is als een sigaret. Suiker speelt inderdaad een belangrijke rol bij het ontstaan van kanker, maar dat doen vet en eiwitten ook. Er is nog geen overtuigend bewijs dat een ketogeendieet effectief is bij kanker. Dat wil niet zeggen dat het onwaar is. Duidelijk is wel: een gezonde leefstijl is heel belangrijk, daarover zijn wetenschappers het allemaal eens: gezond eten en veel bewegen.
We eten gemiddeld veel te veel suiker. Meestal is in augustus al de grens van wat je maximaal ervan moet eten al bereikt. Dit jaar was Suikermaxdag al in augustus 2020.
Bron: www.ad.nl