Is het verstandig om te sporten bij chemotherapie?

Ja, sporten kent verschillende voordelen voor de conditie wanneer u kanker hebt, ook wanneer u chemotherapie krijgt en (ernstig) vermoeid bent. Sporten en bewegen kan helpen om kanker en chemotherapie beter te doorstaan en er sneller van te herstellen. Het is wel verstandig om met een oncologisch fysiotherapeut te overleggen welke vorm van sport en beweging in uw situatie het meest effectief is. Samen kunt u een individueel beweegprogramma opstellen. Of bewegen ook invloed heeft op de effectiviteit van de chemotherapie is niet bekend.

Onder sporten vallen uiteenlopende vormen van intensieve lichaamsbeweging, gericht op verbetering van spierkracht en/of uithoudingsvermogen. Krachttraining is gericht op opbouw of behoud van spiermassa; duurtraining is gericht op opbouw en behoud van conditie en uithoudingsvermogen. Tot krachttraining behoren trainen met gewichten, opdrukken en sit-ups. Tot duurtraining horen wandelen, hardlopen, fietsen, zwemmen, steps, trampolinespringen en dansen. Hiervoor hoeft u geen lid te zijn van een sportvereniging. Ook door te wandelen, fietsen en thuis oefeningen te doen met gewichten doet u aan sport.

Voordelen van sporten bij kanker:

Kanker zélf en chemotherapie vraagt de nodige energie van het lichaam waardoor (ernstige) vermoeidheid, conditieverlies en spierafbraak kunnen ontstaan. De patiënt is daardoor geneigd om rust te nemen om zo energie te sparen en vermoeidheid te voorkomen. Uit wetenschappelijke studies blijkt echter dat sporten en intensief bewegen tijdens chemotherapie de vermoeidheid en het conditieverlies juist kan verminderen en verlies van spieren kan beperken.

Andere voordelen van sporten bij kanker zijn:

• Een vermindering van het aantal bijwerkingen van de chemotherapie en de ernst ervan zoals misselijkheid en pijn.
• Een sneller herstel na de chemotherapie.
• Een toename van zelfvertrouwen en concentratie.
• Een vermindering van depressieve klachten.
• Een betere slaapkwaliteit.
• Een verbetering van de kwaliteit van leven.

Hier leest u meer over hoe u uw conditie kunt verbeteren: Wat kan ik doen om mijn conditie te bevorderen? https://www.voedingenkankerinfo.nl/wat-kan-ik-doen-om-mijn-herstel-na-behandeling-te-bevorderen/  

Wanneer niet of minder sporten?

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat het veilig is om te sporten terwijl u kanker hebt. Er is geen algemene reden om hier terughoudend in te zijn. Het advies is wel om niet te streng te zijn voor uzelf. De eerste dagen na een chemotherapie als u erg veel last hebt van vermoeidheid is het beter wat rustiger aan te doen. Wanneer u klachten ervaart is het goed u niet te forceren. Voorbeelden hiervan zijn een onregelmatige hartslag, kortademigheid, duizeligheid en misselijkheid. (Ernstige) vermoeidheid is geen reden om niet te sporten. Integendeel: door kracht- en duurtraining kunt u die juist verminderen. Het is verstandig om over de invulling van sporten met uw arts of oncologie verpleegkundige te overleggen. Er zijn ziekenhuizen en fysiotherapiepraktijken waar beweegprogramma's worden aangeboden die speciaal zijn ontwikkeld voor mensen met kanker en chemotherapie. Voor een fysiotherapeut met ervaring in de behandeling van kanker bij u in de buurt kunt u bij Verwijsgids Kanker: https://www.verwijsgidskanker.nl/   op postcode of woonplaats zoeken.

Vormen van lichaamsbeweging:

Het is belangrijk om voor een sport te kiezen waarbij u zich prettig voelt en die u kunt volhouden. Om de conditie te verbeteren kan gedacht worden aan wandelen, fietsen en zwemmen. Om verlies van spierkracht en spiermassa te verminderen zijn duurtrainingen ook geschikt, maar er zijn aanwijzingen dat krachttraining effectiever is. De meeste studies zijn gedaan bij patiënten waarbij de kanker zich in een vroeg stadium bevond. Maar ook bij patiënten met kanker in een vergevorderd stadium kan het volgen van een individueel beweegprogramma zinvol zijn omdat dat eraan kan bijdragen om zolang mogelijk zelfstandig te blijven, te kunnen traplopen, zichzelf te verzorgen en van het toilet gebruik te maken.

Vermindert sporten de effectiviteit van de chemotherapie?

Er zijn geen studies gedaan bij mensen waarin gekeken is of sporten invloed heeft op de effectiviteit van de chemotherapie. Een studie met muizen laat wel zien dat sporten geen invloed heeft op het tumorremmende effect van chemotherapie.

Verlaat de chemo sneller het lichaam door kort erna te sporten?

Er is een theorie dat sporten (kort na de chemotherapie) ongunstig zou zijn. Door te sporten zou de chemo sneller het lichaam verlaten en daardoor minder effectief zijn. Er zijn geen studies gedaan die hiernaar gekeken hebben. Uit studies die zijn gedaan met andere medicijnen komen aanwijzingen dat sporten de uitscheiding van medicijnen juist zou kunnen vertragen. Over de uitscheiding en effectiviteit van chemotherapie kort na sporten is onvoldoende bekend.

Bron: www.voedingenkankerinfo.nl