Is een wei-eiwitsupplement zinvol om af te vallen en spieren op te bouwen nadat een kankerbehandeling is afgerond ?
Voldoende bewegen en gezond en gevarieerd eten met voldoende eiwitten zijn de belangrijkste onderdelen om goed te herstellen na de behandeling. Een wei-eiwitsupplement lijkt in combinatie met krachttraining voor meer spiermassa te zorgen dan andere soorten eiwit. Het zorgen voor voldoende eiwitten in het algemeen is echter het belangrijkste. Dat kan ook met gewone eiwitrijke voedingsmiddelen.
Voor begeleiding van herstel kunt u advies vragen van een diëtist en/of een fysiotherapeut. Een diëtist kan u adviseren over hoe u op verantwoorde wijze uw voeding kan aanpassen en of een eiwitsupplement in uw situatie zinvol is. Een fysiotherapeut kan u helpen met een bewegingsprogramma voor het herstellen van uw spieren.
Wat is wei?
Bij de bereiding van kaas blijft een vloeistof over die wei wordt genoemd. In deze vloeistof zitten met name aminozuren (bouwstoffen van eiwit), maar ook lactose (melksuiker) en vetten. Door het water eruit te halen blijft er een wei-eiwitpoeder over. Een kenmerk van dit poeder is dat het rijk is aan aminozuren die een rol spelen bij de spieropbouw (isoleucine, valine, leucine, glutamine). Dit poeder kan gezuiverd worden door de melksuikers en vetten er (gedeeltelijk) uit te halen. Afhankelijk van de zuiverheid zijn er verschillende soorten wei-eiwitsupplementen te koop. In medische voedingen zoals drinkvoeding en sondevoeding wordt wei als een van de eiwitbronnen gebruikt.
Stimuleert wei-eiwit de spieropbouw?
Spieren hebben eiwitten nodig om op te kunnen bouwen. De voeding moet ook voldoende energie (uit koolhydraten en vetten) bevatten omdat de eiwitten anders als brandstof en niet als bouwstof worden gebruikt. Alleen voldoende eiwitten binnenkrijgen is echter onvoldoende. De spieren hebben ook een fysieke prikkel nodig die ontstaat door de spieren te belasten door te bewegen of te sporten, en dan met name krachttraining. In een gezond voedingspatroon zitten voldoende eiwitten en energie om in combinatie met krachttraining spiermassa op te bouwen.
Er zijn aanwijzingen dat het toevoegen van een eiwitsupplement zinvol kan zijn bij gezonde volwassenen voor het opbouwen van spiermassa. Een overzichtsartikel laat zien dat wei-eiwit daar beter in is dan andere soorten eiwit (caseïne, soja) wanneer ook aan krachttraining wordt gedaan. Zonder krachttraining lijkt wei-eiwit geen meerwaarde te hebben en lijkt met name voldoende eiwitten belangrijk te zijn. Ook voor ouderen lijkt het interessant omdat wei-eiwitten beter door de spiercellen worden opgenomen.
Stimuleert wei-eiwit gewichtsverlies?
Een overzichtsartikel laat zien dat wei-eiwit tot een bescheiden gewichts- en vetverlies kan leiden. Maar alleen als er daardoor niet meer calorieën binnenkomen en dus minder van andere producten wordt gebruikt. Alleen een wei-eiwitsupplement erbij nemen lijkt niet tot gewichts- en vetverlies te leiden. Omdat een wei-eiwitsupplement ook calorieën levert kan het ook leiden tot gewichtstoename wanneer de voeding niet wordt aangepast.
Een tekortkoming aan dit overzichtsartikel is dat de studies wei-eiwit hebben vergeleken met andere soorten eiwitsupplementen, maar niet met eiwitrijke voedingsmiddelen zoals vlees, vis, ei, peulvruchten, zuivel en noten. Uit andere studies blijkt namelijk dat een eiwitrijke voeding in combinatie met een caloriebeperking ook tot een bescheiden gewichtsverlies kan leiden en tevens het verlies van spiermassa kan beperken. Het lijkt dus ook hier om eiwitten te gaan en niet om wei-eiwit in het bijzonder.
Is wei-eiwit geschikt om te herstellen na een behandeling?
Bewegen, trainen of sporten is bij uitstek de manier om fitter te worden, de conditie te verbeteren en de kwaliteit van leven te verhogen nadat een kankerbehandeling is afgerond. Daarbij is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten en voldoende eiwit binnen te krijgen. Deze lijst met eiwitrijke voedingsmiddelen en deze lijst met voedingsmiddelen die u op een dag zou moeten eten om voldoende van alle voedingsstoffen binnen te krijgen kunnen u hierbij helpen.
Eiwit metabolisme en kanker:
Een overzichtsstudie uit 2016 laat zien dat mensen met en zonder kanker vergelijkbaar reageren op eiwit bij de spieropbouw. Ook mensen die een vergevorderd stadium van kanker hebben, kunnen met behulp van eiwit nog spieren opbouwen, net als mensen zonder kanker. Eerste indicaties uit deze overzichtsstudie laten zien dat mogelijk bij mensen die chemotherapie krijgen, dit ook zo werkt. Er is echter meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.
Vrijwel alle studies naar het effect van eiwitsupplementen op de spiermassa en het lichaamsgewicht zijn gedaan bij gezonde mensen, niet bij mensen met kanker of die kanker hebben gehad. Deze resultaten zijn niet zomaar te vertalen naar patiënten die een ingrijpende kankerbehandeling hebben ondergaan en daardoor spiermassa hebben verloren en/of in gewicht zijn aangekomen. Onduidelijk is of een eiwitsupplement dan een meerwaarde heeft boven een gezonde en gevarieerde voeding met voldoende eiwitten. Voor begeleiding voor voeding tijdens herstel kunt u advies vragen van een diëtist. De diëtist kan u adviseren hoe u het beste uw voeding kunt aanpassen. En kan bespreken of een eiwitsupplement in uw situatie zinvol is of dat u beter een product met meer voedingstoffen kunt gebruiken zoals drinkvoeding. Een fysiotherapeut kan ondersteunen bij het samenstellen van een op u afgestemd bewegingsprogramma voor het opbouwen van de spieren en conditie.