Auteur: Sanne Eijkelestam - rtvutrecht.nl/nieuws

Ria aan het bed van een bewoner.

Foto:  Stichting de Mantelmeeuw

Woerden - Hospice de Mantelmeeuw in Woerden wil graag verhuizen, maar heeft nog bijna 700.000 euro nodig. Op de huidige locatie is er plek voor vier bewoners op de nieuwe locatie zes. Dat is hard nodig, want de hospice kan niet iedereen een plek bieden die dat graag zou willen. Vrijwilliger Ria Sluijs (67) ziet hoe mooi de plek is voor mensen in hun laatste fase.

Ria werkte haar hele loopbaan in de logistiek, maar wist al een tijd: na mijn pensioen ga ik vrijwilligerswerk in de zorg doen. Ze zorgde al voor haar schoonmoeder en haar verstandelijk beperkte zusje. "Ik weet niet precies wat, maar het trok mij gewoon ontzettend aan."

Na haar pensionering kwam er een advertentie in een lokaal blad langs: Stichting de Mantelmeeuw in Woerden zocht vrijwilligers. "Het liet me niet los", zegt ze. Het laatste stukje zorg verlenen leek haar heel mooi om te doen. Of ze ook geschikt was, wist ze nog niet. "Ik kan ook heel emotioneel zijn en in een hospice overlijden mensen."

In een hospice worden bewoners in hun laatste fase verzorgd. De afgelopen jaren is het aantal opnamen verdubbeld, zegt Mirjam Bijlenga, directeur van de stichting. Dat komt door de vergrijzing, legt Bijlenga uit. Daarnaast zijn er minder mensen in de thuiszorg beschikbaar en is er een groeiend tekort aan mantelzorgers. De subsidie van het Rijk, de belangrijkste inkomstenbron voor de stichting, groeit niet mee met de toenemende vraag, zegt Bijlenga. Voor de nieuwbouw is extra geld nodig, daarom zamelt de hospice via hun site geld in om de nieuwbouw waar te maken.

Een impressie van het nieuwe pand aan de Burgemeester H.G. van Kempensingel. Naast zorg in de hospice biedt stichting de Mantelmeeuw ook zorg aan huis.

Foto: Stichting De Mantelmeeuw

Vertellen over rouw:

Ria besloot voor de vrijwilligersbaan te gaan. Ze maakte kennis met de mensen van de hospice en startte met een training. Die ging echt de diepte in, vertelt ze. Zo werd er bijvoorbeeld gevraagd een kaarsje aan te steken en te vertellen over haar ervaring met rouw. "Nou, dat is behoorlijk heftig."

Daarnaast liep ze 'stage'. In het begin vond ze het spannend mensen hun kamer in te gaan. "Wat tref je daar aan? Hoe reageer ik op jou? Dat is best eng. Maar ik voelde me als een vis in het water." Toen ze net was begonnen overleed er een bewoner tijdens haar dienst. "En ik moet eerlijk zeggen, ik kon daar heel goed mee overweg", zegt ze zelf bijna verbaasd.

Ze rondde de opleiding succesvol af en werkt sinds anderhalf jaar acht uur per week in de hospice, die in een voormalig woonhuis zit. Ze doet het huishouden, verzorgt het ontbijt en ondersteunt verpleegkundigen.Die zijn er niet de hele dag, zelf biedt ze dan ook zorg, zoals het geven van medicatie of het wassen van bewoners.'s Avonds koken er vrijwilligers. De bewoners kiezen wat ze willen eten."Dan hangen er geuren die je thuis ook zou kunnen ruiken."

De ene bewoner is moe en trekt zich terug, de ander wil graag dat er iemand op de kamer zit, vertelt ze. Daar vertellen mensen bijvoorbeeld hoe ze hun leven beleefd hebben. Over hun privéleven, hun geloof. Ze ziet ook trieste situaties. Soms zijn de familiebanden bijvoorbeeld slecht en worstelt de bewoner daarmee. Dat raakt haar. "Het zou zo mooi zijn als iemand overlijdt en alle kinderen zijn er, en er geen ruzie is."

In 2023 leidde landelijk bijna 7500 aanmeldingen niet tot opname, blijkt uit onderzoek van de Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) Nederland en de Associatie Hospicezorg Nederland (AHzN). Dat komt voornamelijk door een tekort aan bedden. Ook hospice de Mantelmeeuw heeft steeds vaker geen bed vrij. Dit jaar was er voor veertig mensen geen plek.

Mensen zeggen vaak tegen Ria: wat een prachtig werk doe je. Zelf haalt ze er ook veel voldoening uit. Dat zit 'm in de kleine dingen. Een kopje koffie drinken, de krant voorlezen aan een bewoner die dat zelf niet meer kan. En er was een man die heel graag naar buiten ging. "Nou, je deed die man geen groter plezier dan een stukje met hem in de rolstoel te gaan wandelen. Ja, dat was geweldig."

Het contact met familie die over de vloer komt is nauw, zegt ze. Soms zijn ze de hele dag in de hospice en willen ook hun verhaal kwijt. Ze vertellen hoe ze er in staan, hoeveel verdriet ze hebben en hoe blij ze zijn dat ze ontzorgd worden, vertelt ze.

'Dan denk ik: nu stap je eruit'

Bewoners verblijven gemiddeld twaalf tot veertien dagen in de hospice voordat zij overlijden. Soms kiezen bewoners in overleg met de huisarts voor euthanasie, vertelt ze. Ze is daar niet bij, maar het komt wel voor dat ze aan het werk is in de hospice. "Ik denk er dan wel constant aan, dan denk ik: nu stap je eruit".

Na het overlijden wordt er kort afscheid genomen van de bewoner in een mooi hoekje in de huiskamer, vertelt ze. Daar zijn vaak naasten bij.Ze steken er dan een kaarsje aan en lezen met elkaar een gedicht voor. Daarna volgt een moment van stilte. "Dat vind ik altijd een heel bijzonder moment." Daarna begeleiden de vrijwilligers de begrafenisauto naar de straat. "En dan is ons werk eigenlijk gedaan."

Soms komt de familie nog een doos bonbons of taart brengen, om te bedanken voor de goede zorgen. "Ik heb wel eens een kaartje gestuurd naar de familie, maar daar houdt het ook mee op. Ik ga bijvoorbeeld niet condoleren", vertelt ze. Dat is nodig om niet té betrokken te raken, legt ze uit.

Ze kan niet met iedereen over haar ervaringen praten, want ze heeft een geheimhoudingsplicht. Maar met een vriendin die ook in de hospice werkt gaat ze vaak wandelen en praten ze over hun werk. "Dan praat je het ook van je af, dat is wel fijn."

Stichting de Mantelmeeuw hoopt dat de hospice in het voorjaar van 2026 kan openen. Daarvoor is nog zo'n 700.000 euro nodig, ruim 200.000 euro is al opgehaald. Om geld in te zamelen wordt er nog een benefietavond georganiseerd, verkoopt de hospice beschilderde tegeltjes en vindt er een collecte plaats.

Bron:www.rtvutrecht.nl