Auteur: Maaike Kooistra - gelderlander.nl/utrecht

Oncoloog Rob Pieters in gesprek met een ouder in het Prinses Máxima Centrum. Naast zijn internationale werk, houdt hij zich nog altijd bezig met de behandeling van kinderen met leukemie. 

Foto: Angeliek de Jonge.

Hij stond aan de wieg van het Prinses Máxima Centrum, hét ziekenhuis voor kinderen met kanker in Nederland. Daarmee gaat Rob Pieters (65) nu internationaal. ,,Er gaan in andere landen kinderen dood die hier zouden overleven. Dan zou je toch ontzettend dom zijn als je niet helpt?”, aldus de kinderoncoloog.

Niet dat het uit de lucht kwam vallen, de internationale missie; als medisch directeur reisde Pieters de afgelopen tijd al geregeld naar diverse buitenlanden. Een onverwachte ontdekking was het wel dat het zo snel ging: dat het Máxima daar nu echt wat te zoeken heeft.

Nadat het ziekenhuis een kleine zeven jaar geleden de centrale plek in Nederland werd voor kinderen met kanker, bleek al heel snel welk effect die concentratie van kennis en research had voor de ongeveer zeshonderd kinderen in Nederland die jaarlijks behandeling nodig hebben ,,De complicaties van operaties zijn enorm naar beneden gegaan. Het aantal intensive care-opnames is enorm gedaald. De kwaliteit van leven van kinderen met een hersentumor is ontzettend omhoog gegaan”, somt Pieters op. ,,En ook de overlevingskansen zijn vergroot door alles op één plek te brengen.”

Profiteren:

Dat is vooral te danken aan de snellere toepassing van nieuwe therapieën, nu er op een centrale plek ervaring mee wordt opgebouwd. Wat ook helpt is dat investeringen sneller rondkomen dankzij de schaalgrootte. Farmaceuten en andere kenniscentra kloppen steeds vaker in Utrecht aan met het verzoek om de eerste onderzoeken te doen. ,,Dus laten we zeggen: onze kinderen profiteren het eerst van verbeteringen.”

Pieters had nooit gedacht zo snel ‘het grootste kinderkankercentrum van Europa te worden’. Ik durf zelfs wel te zeggen: een van de toonaangevende centra in de wereld. Zowel als het gaat om de zorgaanbieders als op het gebied van onderzoek.”

In Oost-Europa ligt de genezings­kans zo’n 15 tot 20 procent lager dan bij ons

Rob Pieters, Kinderoncoloog en Chief Máxima International.

Het leidt tot een verantwoordelijkheid, menen Pieters en zijn collega’s: ,,Kinderen krijgen hier het beste van het beste en dat is wat elke ouder wil voor een kind. Je kan niet zeggen: dat bieden we alleen voor Nederlandse kinderen, want er zijn 25.000 kinderen in Europa die kanker krijgen, 400.000 kinderen in de wereld.”

Lagere kans op genezing:

Wat dat kan betekenen laat zich zien in een land als Roemenië. ,,We hebben daar alle teams getraind, geholpen bij het verbeteren van diagnostiek, omdat als je beter weet om welke kanker het gaat, je beter kunt behandelen. We maken er een reuzenstap”, zegt Pieters.

Om het nog concreter te maken: ,,In Oost-Europa is de genezingskans zo’n 15 tot 20 procent lager dan bij ons. Nou, stel, er zijn tienduizend kinderen met kanker in de Oost-Europese landen. Dan gaan er dus gewoon 2000 kinderen dood die hadden overleefd als ze onze kennis en expertise zouden hebben.”

De hulp is beslist geen ‘koloniale zendingsdrang’, benadrukt Pieters. De buitenlandse centra worden geholpen bij wat ze nodig hebben om zelfstandig verder te gaan. Buiten dat helpt de hulp óók het Prinses Máxima Centrum verder vooruit. ,,Ieder Nederlands kind wordt hier sowieso behandeld volgens internationale protocollen. Puur Nederlandse behandelingen bestaan niet meer, omdat alle internationale kennis die voor handen is, in ons centrum wordt gebruikt. Geregeld komen kinderen uit het buitenland hier voor experimentele behandelingen die in onderzoeksverband worden uitgevoerd”, schetst Pieters, tegenwoordig bekend als Chief Máxima International.

,,Die onderzoeken kunnen nooit plaatsvinden met alleen Nederlandse kinderen, omdat we er daar te weinig voor hebben. Door nog meer kinderen te helpen, gaan onderzoeken sneller en komen de allernieuwste behandelingen veel sneller beschikbaar. En daar profiteert iedereen van, de Nederlandse én de buitenlandse kinderen.”

De Tekst gaat verder onder de Foto: 

Koningin Máxima schudt Rob Pieters de hand bij de ondertekening van internationale afspraken in het Mauritshuis in Den Haag. 

Foto: Brunopress.

Ongemakkelijke gezichten:

Het maakt al met al dat Pieters de lang geleden ingezette missie om geen kind in de toekomst te laten overlijden aan kanker, niet langer een nauwelijks waarneembaar vergezicht is. Toch heeft die hem in de afgelopen jaren soms ongemakkelijk lachende gezichten opgeleverd. ,,Misschien is het ook wel een beetje Nederlands om te zeggen; dat kan niet”, constateert Pieters. ,,Maar Nelson Mandela heeft ooit gezegd: ‘It always seems impossible, until it’s done’ . En zo is het.”

Vijftig jaar geleden genas 10 procent van de kinderen met kanker volgens de Utrechtse kinderoncoloog. Anno 2025 is dat ruim 80 procent. ,,Als je in vijftig jaar van 10 naar 80 procent kunt komen, dan kun je toch ook in dertig jaar naar 100 procent? Elk jaar stijgt de genezingskans, ook in Nederland nog steeds. Ik zie kinderen genezen die twintig jaar geleden absoluut niet had overleefd. Nou, dat geeft mijn zorghart wel een kick.”

,,Maar je moet ervoor werken”, benadrukt Pieters. ,,Vroeger gingen heel veel kinderen dood aan infectieziekten. Nu gelukkig nog zelden. Maar dat is niet zomaar uit de lucht komen vallen. En hetzelfde geldt voor kinderkanker.”

Agressief:

Zelf zorgde Pieters zo’n twintig jaar geleden voor een doorbraak in de behandeling van baby’s met leukemie, iets waar hij zich naast zijn internationale werk nog steeds mee bezighoudt. ,,Toen hoorde ik ook om me heen: ‘deze vorm van leukemie is zo agressief. Dat gaat gewoon niet lukken’. Maar het ging dus wel: de kans op genezing steeg tijdens ons onderzoek van 20 naar 50 procent.”

Als je tot de verkeerde 20 procent behoort, ben je wel je kind kwijt. Dat kan ik gewoon niet verkroppen

Rob Pieters, Kinderoncoloog en Chief Máxima International.

Een journalist van de BBC - het was wereldnieuws - vroeg: ‘Maar hoeveel baby’s zijn dat? Het ging om 120 kinderen die voortaan werden gered. Recent, twee jaar geleden wisten Pieters en consorten dat getal nog verder op te hogen: inmiddels is de overlevingskans van een baby met leukemie 80 procent.

Het blijft onacceptabel, herhaalt Pieters: ,,Als je tot de verkeerde 20 procent behoort, ben je wel je kind kwijt. Dat kan ik gewoon niet verkroppen”, ontdekte hij al als twintiger, tijdens zijn opleiding. ,,Dus zou het wel ontzettend dom zijn om dit niet internationaal te proberen te doen. Want als je net buiten Nederland geboren bent, is het dan niet belangrijk meer dat zo’n kind doodgaat. Natuurlijk wel.”

Koningin:

Zijn medisch directeurschap van het Prinses Máxima Centrum droeg Pieters onlangs over om zich te kunnen inzetten voor de internationale zaak waarvoor hij binnen en buiten Europa verbindingen legt en kennis aan elkaar koppelt. Af en toe krijgt Pieters daarbij hulp van de naamgeefster van het ziekenhuis: Koningin Máxima. ,,Zij helpt soms om ministers en ziekenhuisdirecteuren op het spoor te krijgen van betere kinderoncologische zorg.”

Een ondernemer, voelt Pieters zich daarbij geregeld. ,,Wij zijn hier eigenlijk gewoon ondernemers met één heel groot winstbejag. Niet om meer geld te verdienen: we zijn gewoon in loondienst. Ons winstbejag is meer kinderen met kanker genezen.”