Een programma om mensen met darmkanker in zo goed mogelijke conditie te krijgen voor hun operatie, komt niet in aanmerking voor vergoeding uit het basispakket van de zorgverzekering. Dit concludeert Zorginstituut Nederland in zijn standpunt ‘Multimodale prehabilitatie voorafgaand aan een operatie bij hoog risico patiënten met darmkanker’. Uit de beschikbare onderzoeken blijkt namelijk niet dat deze groep patiënten dankzij dit programma minder risico lopen op ernstige complicaties. Ook is niet bewezen dat ze sneller herstellen of meer kwaliteit van leven ervaren na hun operatie. Bewezen effectiviteit is het belangrijkste criterium om zorg via de basisverzekering te kunnen vergoeden.  

Beeld: ANP.

Multimodale prehabilitatie: zorg vóór de operatie:

Mensen die een operatie voor darmkanker moeten ondergaan, ontvangen via de basisverzekering op voorschrift van de behandelend arts de zorg die hij nodig acht voor een goed en snel herstel na de operatie. Welke zorg dit is, hangt af van de gezondheidstoestand van de patiënt. Onder de standaardzorg vallen de behandeling van ondervoeding door een diëtist, begeleiding bij stoppen met roken, de behandeling van eventuele aandoeningen naast de darmkanker, de behandeling van bloedarmoede, of begeleiding door een geriater.

Multimodale prehabilitatie is een intensief, integraal programma voor mensen met darmkanker in de weken voorafgaand aan hun operatie. Met het programma werken patiënten aan het versterken van hun lichamelijke en mentale conditie. Het programma bestaat uit trainingen op maat onder begeleiding van een fysiotherapeut, voedingsadviezen afgestemd op het trainen en mentale begeleiding. Daarnaast omvat het programma onderdelen van standaardzorg die al worden vergoed uit de basisverzekering. Het programma belooft dat patiënten minder risico op complicaties na hun operatie hebben, sneller herstellen en eerder hun normale leven kunnen oppakken.

Aanleiding standpunt: duidelijkheid nodig over effect programma:

Stichting Fit4Surgery heeft de afgelopen jaren onderzoek kunnen verrichten bij patiënten met darmkanker via de Beleidsregel Innovatie van de NZa. Hierdoor kon de stichting ook een prehabilitatieprogramma ontwikkelen en implementeren in meerdere ziekenhuizen. De met het programma samenhangende zorg werd door verzekeraars vergoed uit het basispakket van de zorgverzekering. Het programma werd vervolgens in meerdere ziekenhuizen aangeboden vóór de operatie aan darmkanker. Of het programma werkte, was echter nog niet voldoende duidelijk. Om die reden hebben zorgverzekeraars het Zorginstituut gevraagd om de effectiviteit van het programma te beoordelen. Dit heeft het Zorginstituut vervolgens in overleg met betrokken partijen gedaan.

Meerwaarde voor hoogrisicopatiënten niet aangetoond: 

In het standpunt heeft het Zorginstituut beoordeeld of multimodale prehabilitatie effectief is in vergelijking met de standaardzorg vóór een operatie aan darmkanker. Het Zorginstituut heeft na overleg en afstemming met partijen de beoordeling gericht op patiënten met een hoog risico op complicaties en lang herstel na de operatie. Omdat juist deze patiënten het meeste baat kunnen hebben bij het verbeteren van de algehele conditie. In het standpunt schrijft het Zorginstituut dat uit de verschillende wetenschappelijke onderzoeken niet blijkt dat multimodale prehabilitatie meerwaarde heeft voor hoogrisicopatiënten vergeleken met de gebruikelijke zorg. Het Zorginstituut sluit niet uit dat multimodale prehabilitatie voor deze mensen effectief kan zijn. Maar dat valt op basis van de beschikbare onderzoeken niet vast te stellen. En alleen bewezen effectieve zorg kan via de basisverzekering worden vergoed. Behandelingen die tot de standaardzorg behoren vóór een operatie aan darmkanker, vallen nog steeds onder de basisverzekering.

Belang gezonde leefstijl niet ter discussie:

De effectiviteit van het intensieve programma voor een operatie aan darmkanker valt op dit moment niet aan te tonen. Toch wil het Zorginstituut het grote belang benadrukken van de brede beweging naar het verbeteren van de leefstijl en gezondheid van mensen. “Programma’s die mensen helpen gezonder te worden, leveren een belangrijke bijdrage aan het maatschappelijk streven naar een gezonde samenleving”, aldus Sjaak Wijma, bestuursvoorzitter van het Zorginstituut.

“Aandacht voor een gezonde leefstijl hoort niet alleen thuis in de spreekkamer van de arts, maar verdient ook de volle toewijding van iedereen die zich bezighoudt met welzijns- en maatschappelijke vraagstukken. Ik pleit voor een brede maatschappelijke coalitie voor gezondheid, waarin verschillende bestaande en nieuwe geldstromen mogelijk gebundeld kunnen worden voor een grotere slagkracht. De Coalitie Leefstijl in de Zorg kan hierin een belangrijke rol spelen.”

Over Zorginstituut Nederland:

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.

Bron: www.zorginstituutnederland.nl/actueel/nieuws