Ex-kankerpatiënten Kim en Nathalie: 'Vrouwen, laat een uitstrijkje maken'.
Campagne baarmoederhalskanker.
Kim (links) en Nathalie (rechts) hadden baarmoederhalskanker.
Beeld: Olijf.
Het is misschien niet het fijnste wat er is: een uitstrijkje laten maken voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Maar ex-patiënten Nathalie en Kim weten als geen ander hoe belangrijk het is om tóch te gaan. "Ik heb de envelop eerst weggelegd. Drie maanden later werd een tumor van 4 centimeter ontdekt in mijn baarmoeder", zegt Nathalie.
De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) lanceert vandaag wereldwijd een campagne om baarmoederhalskanker de wereld uit te krijgen.
De ziekte wordt veroorzaakt door een langdurige infectie met HPV. Het doel van de campagne is dat in 2030:
- 90 procent van de mensen in alle landen is gevaccineerd tegen HPV.
- 70 procent van de vrouwen tenminste tweemaal in haar leven wordt gescreend door middel van een uitstrijkje.
- 90 procent van de vrouwen toegang heeft tot een behandeling voor baarmoederhalskanker of een voorstadium daarvan. Vooral in arme landen is dit nog een uitdaging.
Olijf, een patiëntenorganisatie voor vrouwen met gynaecologische kanker, is blij met de campagne van de WHO. Elk jaar krijgen in Nederland ongeveer 800 vrouwen de diagnose baarmoederhalskanker, het vaakst in de leeftijd van 30 tot 40 jaar. Jaarlijks overlijden ongeveer 200 vrouwen aan de gevolgen ervan. "En dat terwijl het voor een groot deel te voorkomen is", zegt een woordvoerder.
Bloedverlies:
Kim (nu 47) was 39 toen ze een afspraak maakte met haar huisarts omdat ze tussen haar menstruaties door last had van bloedverlies. Omdat het niet om veel bloed ging, maakte ze zich geen zorgen. Ook niet toen ze na een uitstrijkje de uitslag Pap 3b kreeg, wat betekent dat er afwijkende cellen zijn gevonden in de baarmoederhals.
Ze werd doorgestuurd naar het ziekenhuis voor verder onderzoek. Ook de gynaecoloog maakte zich niet druk. "Ze zei dat er hoogstwaarschijnlijk wel een behandeling nodig was voor de afwijkende cellen, maar dat ze niet aan baarmoederhalskanker dacht", vertelt Kim tegen RTL Nieuws.
Toen ze twee weken later terugkwam voor de uitslag, bleek het toch helemaal mis. "Zat ik daar in mijn eentje in het ziekenhuis omdat ik dacht dat ik een behandelplan voor de afwijkende cellen te horen zou krijgen. Bleek ik ineens toch baarmoederhalskanker te hebben. Ik viel in een zwart gat. Of ik iemand wilde bellen, vroeg ze. Maar iedereen was aan het werk."
Uitzaaiingen:
De artsen besloten dat Kim het beste een Wertheim-operatie kon ondergaan. Daarbij worden de baarmoeder, baarmoedermond, steunweefsel, bovenste deel van de vagina en regionale lymfklieren verwijderd. Tijdens de operatie ontdekten de artsen echter dat ze uitzaaiingen had in haar lymfklieren.
"Toen kon het niet doorgaan. De uitzaaiingen betekenden dat ik ook bestraling en chemo zou krijgen. Het was voor mijn lichaam te heftig om dan ook nog een operatie te ondergaan." Ook de behandeling daarna was loodzwaar: zes weken lang kreeg ze dagelijks bestralingen, één keer per week een chemokuur en ten slotte brachytherapie, waarbij je inwendig wordt bestraald.
Nog steeds klachten:
Daarna was de kanker weg, maar Kim kampt ruim zeven jaar later nog wel met de gevolgen van de behandeling. Ze heeft last van klachten die vaker voorkomen na kanker, zoals geheugen- en concentratieproblemen en vermoeidheid. Ook heeft ze geregeld pijn in haar been, blaasklachten en maag- en darmproblemen.
Ze vindt het goed dat de WHO nu een campagne start. "Je op jonge leeftijd laten vaccineren of meedoen aan het bevolkingsonderzoek kan veel ellende voorkomen. Vrouwen rond de 30 denken vaak dat ze te jong zijn om kanker te hebben. Dan denk ik: ja inderdaad, probeer dat dan juist te voorkomen met het bevolkingsonderzoek."
Bevolkingsonderzoek.
Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker gebeurt met een uitstrijkje. Hierbij worden cellen afgenomen van het slijmvlies op de grens van je baarmoederhals en de baarmoedermond.
Aan vrouwen tussen de 30 en 60 jaar wordt elke vijf jaar gevraagd een uitstrijkje te laten doen. In Nederland doet slechts 6 op de 10 van de opgeroepen vrouwen dit. Vooral vrouwen tussen de 35 en 50 jaar laten minder vaak een uitstrijkje maken.
Ook Nathalie (32) weet hoe belangrijk het is om je te laten vaccineren en een uitstrijkje te laten maken. Toen zij in september 2018 een oproep voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker kreeg, legde ze de envelop in eerste instantie weg. "Daar had ik geen zin in. Dat komt later wel een keer, dacht ik."
Uiteindelijk ging ze in december toch. Ze had toen al buikpijnklachten, maar zocht er niets achter. De uitslag van het uitstrijkje bleek niet goed: Pap 4, wat betekent dat er ernstig afwijkende cellen te zien zijn. "Mijn huisarts zei dat er niet direct reden was tot paniek. Ik werd doorgestuurd naar een gynaecoloog. Zij zei ook: 'In het ergste geval zijn het onrustige cellen die weggebrand moeten worden'."
Maar het bleek wel degelijk mis. "Toen ze verder onderzoek deed, ze zei ineens: 'Oh, ik zie een tumor'. Daar lig je dan. Ze zei het heel direct en wond er geen doekjes om. Dat kan ik tot op de dag van vandaag wel waarderen, maar ik zag het echt totaal niet aankomen. De tumor bleek al flink groot, ongeveer 4 centimeter."
Kinderen:
Omdat Nathalie geen uitzaaiingen had, kon zij wel de Wertheim-operatie ondergaan. Dat betekent ook dat ze nu geen kinderen meer kan krijgen. "Ik had al twee kinderen, maar op het moment dat de uitslag kwam, had ik net een nieuwe relatie. Zo ver waren we nog niet. Aan de ene kant ben ik heel blij dat ik twee gezonde kinderen heb, aan de andere kant is het heel moeilijk als zoiets je wordt afgenomen."
Nathalie heeft net als Kim nog last van klachten. "Tijdens de operatie is er iets misgegaan waardoor ik een zenuwbeschadiging heb opgelopen in mijn been. Ik voel niets van mijn lies tot mijn knie, maar kan er wel alles mee. Maar nu het kouder wordt, kan ik mijn been veel moeilijker sturen." Ook kampt ze nog met blaaskrampen.
Ze begrijpt dat vrouwen het bevolkingsonderzoek niet fijn vinden. "Niemand heeft er zin in. Maar uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk het is om te gaan. Je hoeft helemaal geen klachten te hebben. En als je eenmaal klachten hebt, is het vaak al vergevorderd zoals bij mij."
Vaccinatie.
Een HPV-vaccinatie beschermt tegen twee soorten HPV, die samen verantwoordelijk zijn voor ongeveer 70 procent van de gevallen van baarmoederhalskanker. Als je je laat inenten, heb je dus geen garantie dat je nooit baarmoederhalskanker zult krijgen, maar je bent wel veel beter beschermd.
Om de vaccinatie maximaal te laten werken is het belangrijk dat je deze krijgt als je nog geen seks hebt gehad. Daarom krijgen meisjes in het jaar dat ze 13 worden het vaccin aangeboden.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu publiceerde in juni van dit jaar de definitieve vaccinatiecijfers van 2019. Daarin werd duidelijk dat de vaccinatiegraad van meisjes tegen HPV na een periode van daling omhoog is gegaan naar 53 procent. Dat is een stijging van 7,5 procent ten opzichte van 2018.
Vanaf 2021 is de HPV-vaccinatie in Nederland niet alleen meer voor meisjes, maar ook voor jongens. De inenting wordt opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma en de leeftijdsgrens wordt verlaagd naar 9 jaar.
Bron: www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland