Emma Heesters roept op uitstrijkje te laten maken: zo gaat dat in zijn werk.
Auteur: Sarah Sitanala - .nu.nl/slimmer-leven
De baarmoederhalskanker van zangeres Emma Heesters blijkt uitgezaaid. Op sociale media roept ze op vooral een uitstrijkje te laten maken. Dat kan helpen bij het vroegtijdig opsporen van deze ziekte. Maar hoe gaat dat in zijn werk? En wanneer kom je in aanmerking?
Vrouwen in de leeftijd van dertig tot en met zestig jaar worden uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek, vertelt Patricia Hugen aan NU.nl. Zij is programmamanager bevolkingsonderzoek bij het RIVM. Tijdens het bevolkingsonderzoek wordt een uitstrijkje genomen, dat vervolgens wordt onderzocht op HPV en daarna eventueel op onrustige cellen.
Heesters is 29, dus zij is nog niet opgeroepen voor het bevolkingsonderzoek. Op sociale media wordt dan ook veel gesuggereerd dat ook jongere vrouwen benaderd zouden moeten worden. Hugen snapt dat, maar volgens haar wegen de nadelen zwaarder. "Het bevolkingsonderzoek is er voor vrouwen zonder klachten en richt zich op de groep waarbij de ziekte het meest voorkomt." Als je vrouwen eerder voor onderzoek laat komen, is de kans groot dat ze onterecht worden behandeld of zich onnodig zorgen maken.
Baarmoederhalskanker is een langzaam ontwikkelende ziekte en bijna altijd te herleiden tot een infectie met HPV. De bedoeling van het bevolkingsonderzoek is de ziekte in een vroeg stadium op te sporen - nog voor er klachten zijn - en preventief te behandelen.
Als je een uitstrijkje laat nemen, kun je volgens het RIVM de volgende uitslagen verwachten:
- Geen HPV: Je hebt een laag risico op baarmoederhalskanker en er is geen verder onderzoek nodig.
- Wel HPV, geen afwijkende cellen: Dit hoeft niet erg te zijn, in de meeste gevallen ruimt het lichaam het virus vanzelf weer op. Wel is verder onderzoek nodig. Na twaalf maanden word je uitgenodigd je cellen weer te laten controleren.
- Wel HPV, licht afwijkende cellen: Dit is niet ernstig en heeft geen behandeling nodig. Ook hier ruimt je lichaam in de meeste gevallen de onrustige cellen zelf weer op. Het is wel belangrijk over twaalf maanden opnieuw een uitstrijkje te laten maken, om je cellen te laten onderzoeken.
- Wel HPV, afwijkende cellen: Met HPV en afwijkende cellen heb je een vergrote kans op baarmoederhalskanker. Afwijkende cellen kunnen een voorstadium zijn van deze ziekte. Verder onderzoek bij de gynaecoloog is nodig.
Als er HPV is geconstateerd of onrustige cellen zijn gevonden, hoeft dat dus niet meteen te betekenen dat het kanker is. "In 80 tot 90 procent van de gevallen ruimt je lichaam het virus zelf op", vertelde Heleen Beekhuizen eerder aan NU.nl. Zij werkt als gynaecologisch oncoloog bij het Erasmus MC en is oprichter van de Taskforce HPV-kankervrij.
Niet bij iedereen ruimt het lichaam het virus op:
Bij Heesters zijn de cellen niet vanzelf verdwenen. Waarom het bij de een wel gebeurt en bij de ander niet, heeft volgens Beekhuizen te maken met je afweersysteem. "In sommige gevallen is het niet in staat het virus op te ruimen. Waar dat aan ligt is onduidelijk."
Hoewel je pas vanaf je dertigste wordt uitgenodigd voor onderzoek, is het belangrijk bij klachten altijd naar de huisarts te gaan, benadrukt Hugen. Maak je je ongerust, laat je dan altijd onderzoeken, hoe oud je ook bent. De huisarts beoordeelt je klachten en bepaalt of een uitstrijkje nodig is.
Deze symptomen kunnen passen bij baarmoederhalskanker:
- Bloeden tijdens of vlak na seks
- Bloeden na de overgang als je al meer dan een jaar niet ongesteld bent geweest
- Bloedingen tussen twee menstruatie
- Ongewone vaginale afscheiding
Na het nieuws over Heesters ziet Hugen een piek in het aantal ingestuurde zelfafnamesets. "Het is heel schrijnend dat het nodig is, maar het vergroot wel het bewustzijn." Heb je nog een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek thuis liggen, doe daar dan aan mee. En wacht als je klachten hebt niet op de uitnodiging, maar klop aan bij de huisarts en laat je onderzoeken. Als je er op tijd bij bent, kun je de kans op baarmoederhalskanker verkleinen.
Dit is wanneer je je kunt laten vaccineren tegen HPV:
Lezers vragen zich af wanneer je een HPV-vaccin kunt krijgen. Het RIVM raadt aan jongens en meisjes in het jaar dat ze 10 worden te vaccineren. Op latere leeftijd kan dat ook. Tot je 18e kun je de prik gratis halen, daarna moet je betalen. Een vaccin kost 175 euro en kun je laten zetten door je huisarts of de GGD. De maximale leeftijdsgrens voor een vaccinatie is 26 jaar. Daarna lijkt een prik niet meer effectief te zijn.