Een waakmaatje aan het bed geeft rust in laatste fase.
Sinds kort is er in het St. Antonius Ziekenhuis een nieuwe groep vrijwilligers actief: de waakmaatjes. Waakmaatjes worden ingezet bij terminale patiënten en zorgen ervoor dat niemand alleen hoeft te sterven. "Niet iedere patiënt heeft familie die kan komen waken. De inzet van een waakmaatje is dan heel waardevol. Het geeft veel rust en vermindert angst", aldus Elma Geertman, coördinator van de vrijwilligers in het St. Antonius.
Inmiddels zijn er 22 waakmaatjes, die regelmatig worden ingezet in de ziekenhuizen in Nieuwegein en Utrecht. Geertman krijgt elke week wel een oproep van een verpleegkundige die voor een stervende patiënt op zoek is naar een waakmaatje. "Dit zijn overigens niet alleen patiënten die geen familie of naasten hebben. Zo hadden we laatst een mevrouw die op sterven lag, van wie haar dementerende man net was opgenomen in een verpleeghuis. Dat was voor de kinderen lastig te combineren. Zij waren toen heel dankbaar dat een waakmaatje het op sommige momenten van hen kon overnemen, zodat hun moeder niet alleen was."
Hand vasthouden:
Agnes Stekelenburg is zo'n waakmaatje. Zes keer heeft ze inmiddels aan iemands sterfbed gezeten. "Heel bijzonder om te doen", vertelt ze. Zwaar is het niet, vindt ze. "De dood hoort bij het leven. En daarbij ken ik de patiënt natuurlijk niet persoonlijk. De meeste patiënten zijn buiten bewustzijn. Ik zit naast het bed, lees soms wat en houd iemands hand vast. Laatst was ik bij een mevrouw die nog wel aanspreekbaar was en samen blikten we terug op haar leven. Dat was heel waardevol." De aanwezigheid van een waakmaatje is volgens Geertman al voldoende. "Een waakmaatje hoeft niet veel te doen; er 'zijn' is genoeg. Dat geeft rust, zeker bij patiënten die wat angstig zijn."
Als er op een afdeling in het ziekenhuis behoefte is aan een waakmaatje, krijgt Geertman een telefoontje en plaatst een oproepje in een speciale WhatsApp-groep voor waakmaatjes. Ze geeft vervolgens aan de afdeling door welk waakmaatje er wanneer langskomt en na afloop volgt een korte evaluatie over hoe het waken is gegaan. De verpleegkundigen zijn allemaal erg enthousiast over de inzet van waakmaatjes. "Zij kunnen niet continu aanwezig zijn bij iemand en vinden het heel fijn dat ze daar nu vrijwilligers voor kunnen inschakelen", vertelt Geertman.
Missie:
Onder de 22 waakmaatjes hebben zich ook vaste medewerkers van het ziekenhuis aangemeld. "Niet gek, want het is een project dat heel goed bij de missie van ons ziekenhuis past. Het draait allemaal om samen zorgen voor kwaliteit van leven; óók in de laatste fase. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is dat niemand alleen mag sterven." Stekelenburg is het daarmee eens. "Ik hoop dat er voor iedereen iemand is als hij of zij overlijdt. Ik vind het heel mooi dat ik als waakmaatje die rol kan vervullen."