Column: van Dr. Marleen Finoulst ( Waar of niet waar? “Gezond leven halveert risico op kankersterfte )

Auteur: Dr. Marleen Finoulst.

Dagelijks worden we overstelpt met medisch nieuws. Dr. Marleen Finoulst checkt met haar team wat waar en niet waar is.        

FACT:

Veel mensen onderschatten de effecten van hun levensstijl op kanker, stellen onderzoekers van de Harvard Medical School. Wie gezond leeft, helpt dat risico drastisch naar omlaag.

CHECK:

Onderzoekers van de Amerikaanse Harvard Medical School putten uit de gegevens van twee grote opvolgstudies: de Nurses' Health Study en de Health Professional Follow-up Study. De eerste startte in 1976 en volgt vrouwelijke verpleegkundigen en de tweede startte in 1986 en volgt mannelijke gezondheidswerkers. 

Tienduizenden mensen die deelnemen aan deze studies vullen om de twee jaar een uitgebreide vragenlijst in over hun leef- en eetgewoonten en ziektegeschiedenis. Uit deze databanken worden regelmatig gegevens gelicht voor afzonderlijke studies. Zo analyseerde de huidige studie gegevens van 135.910 deelnemers (89.571 vrouwen en 46.339 mannen) en bracht ze in twee categorieën onder afhankelijk van hun levensstijl. In de 'laag risico'-categorie kwamen mannen en vrouwen die nooit gerookt hadden of minstens vijf jaar gestopt waren, niet meer dan één tot twee glazen alcohol per dag dronken, een min of meer gezond gewicht hadden (BMI tussen 18,5 en 27,5) en 150 minuten per week actief waren (of 75 minuten intensief actief). In de tweede categorie, de 'hoog risico'-categorie werd iedereen ondergebracht die niet in de eerste categorie paste. Vervolgens werd gekeken wie kanker ontwikkelde of overleden was aan kanker en tot welke categorie deze mensen behoorden. Daaruit kan men berekenen wat de invloed is van levensstijlfactoren op de ontwikkeling van kanker.

Uit die berekeningen bleek dat 25 procent van de kankers bij vrouwen en 33 procent van de kankers bij mannen kan worden toegeschreven aan ongezonde leefstijlfactoren. Wat de kankersterfte betreft, kan 48 procent van de overlijdens bij vrouwen en 44 procent van de overlijdens bij mannen aan ongezonde leefstijlfactoren worden toegeschreven. Het gaat weliswaar om een grote studie met veel volk, maar een belangrijke kanttekening is toch dat de onderzoekers niet alle kankertypes onderzochten. Zo sloten ze kankers uit die sterk gerelateerd zijn aan externe omgevingsfactoren, zoals blootstelling aan asbest. Overigens gaat het om een onderzoek bij medisch geschoolde groepen, wat het invullen van de enquêtes kan beïnvloed hebben. Mogelijk zijn gezondheidswerkers meer geneigd hun gedrag net ietsje gezonder voor te stellen dan de werkelijkheid.

Ten slotte gaat het om ruwe schattingen op bevolkingsniveau en mag je zeker geen conclusies trekken voor het individuele risico, waarin ook familiale belasting en andere gevoeligheden meespelen. Er zijn mensen die ondanks een supergezonde leefstijl, toch kanker ontwikkelen.

70% waar:

Deze studie bevestigt wat we al wisten: voor een aantal veelvoorkomende kankers kan je het risico sterk verminderen door gezond te leven. Of je dat risico halveert, hangt van het type kanker af: voor longkanker is dat zeker waar, voor een hersentumor helemaal niet. Hoe sterk je je persoonlijke risico kan verminderen door niet te roken, zuinig te zijn met alcohol, voldoende te bewegen en je gewicht onder controle te houden, kan deze studie ook niet vertellen. Het gaat om schattingen op bevolkingsniveau.

Bron: www.hbvl.be