“Een radicale operatie plus verwijderen van lymfeklieren, maar er bleken uitzaaiingen, dus het duurde wat langer dan verwacht. Een behoorlijke ingreep, ook ingrijpend in het leven van deze vrouw. Maar voor mij was eigenlijk een normale dag op de OK.” Zo begint het interview met Christianne Lok, gynaecoloog in het Antoni van Leeuwenhoek. De reden voor het gesprek is het boek dat ze heeft geschreven over het behandelen van kanker tijdens zwangerschap. “Tot na 2000 werd er eigenlijk veel vaker besloten de zwangerschap af te breken om kanker van de moeder te kunnen behandelen, terwijl niet bewezen was dat de prognose voor de moeder dan opeens beter zou zijn. Wat we inmiddels wel zeker weten, is dat het slechter is voor het kind”, vertelt Christianne.

We moeten de zwangere vrouwen wel behandelen en het vroegtijdig beëindigen of afbreken van de zwangerschap is vaak niet de beste optie.

Diagnose goed stellen:

“Het komt niet vaak voor dat er kanker ontdekt wordt tijdens de zwangerschap en soms wordt het daardoor ook laat herkend. Als er vochtverlies uit een borst ontstaat, kan dat duiden op dat de borst zich aan het voorbereiden is op borstvoeding. Maar dat hoeft niet, want heel soms is het een eerste teken van borstkanker. Hetzelfde geldt voor pigment veranderingen, deze komen ook veel voor tijdens de zwangerschap, maar je moet wel elke veranderende moedervlek goed blijven controleren. Trap er niet in, want het is heel soms een melanoom, net als buiten de zwangerschap. En je wilt daar zo vroeg mogelijk bij zijn. Je moet dus in de zwangerschap net zo alert zijn als buiten de zwangerschap!

Boek:

Wat ik hoop dat dit boek teweegbrengt, is dat artsen in eerste instantie kijken naar wat ze zouden doen als de vrouw die tegenover hen zit, niét zwanger zou zijn. En dan vervolgens nadenken over hoe ze deze behandeling veilig zouden kunnen starten in de zwangerschap. Of samen met ons, de adviesgroep, nadenken over welke alternatieven nog wél zouden kunnen.

Wat wél kan:

In het eerste trimester van de zwangerschap, als de organen nog niet gevormd zijn bij de baby en de placenta nog niet volledig is, zijn de mogelijkheden beperkt. Want bijvoorbeeld chemotherapie komt dan ook bij de baby terecht en verhoogt dan de kans op aangeboren afwijkingen. Maar later in de zwangerschap kan de placenta werken als een filter die de chemotherapie tegenhoudt en dan kan de moeder vaak wél veilig chemotherapie krijgen tot een bepaalde zwangerschapsduur.

Zeldzaam:

In dit boek worden 39 cases besproken die we in onze Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap (AKZ) voorbij hebben zien komen. Het zijn stuk voor stuk bijzondere verhalen van vrouwen die iets heel zeldzaams meemaken. Zwangeren worden eigenlijk altijd uitgesloten van studies, dus er is weinig wetenschappelijke kennis over welke behandeling je in de zwangerschap veilig kunt geven. Maar we moeten deze vrouwen wel behandelen en het vroegtijdig beëindigen of afbreken van de zwangerschap is vaak niet de beste optie.

Advies:

Je kunt als behandelend arts een vraag voorleggen aan de AKZ en wij kijken er dan met de multidisciplinaire groep naar en we geven een advies. Wij hebben in de meeste gevallen de vrouw nooit gezien of gesproken, dus we weten ook niet wat haar wensen zouden zijn, maar wij schetsen een beeld van de medische mogelijkheden. De adviezen in dit boek zijn ook daadwerkelijk gegeven. We hopen hiermee ook een manier van denken over te brengen en ook te stimuleren contact met ons op te nemen.

Een beetje een kindje:

Het boek maken was heel erg veel werk. Het is wel een beetje een kindje van me geworden; het ging nog net niet mee op vakantie, maar ik was er ’s avonds en in de weekenden veel mee bezig. Gelukkig heb ik veel hulp gehad van de andere redacteuren en alle AKZ leden. Ik ben er trots op en dat het er nu ligt. De avonden zijn inmiddels alweer gevuld”, zegt Christianne lachend, “Wetenschappelijke studies, onderwijsbevoegdheid halen, zijn maar een paar van de dingen die ik nu doe. Dus ik verveel me nog niet.”

Bron: www.avl.nl/nieuwsberichten