Chelly’s strijd tegen leukemie: “We hebben je nodig – registreer je als stamceldonor”
(foto Tessa Kerra (c) Geert Van de Velde)
Toen Chelly Kerkhof in december 2023 de diagnose acute myeloïde leukemie kreeg, stond haar wereld stil. Op 26-jarige leeftijd, in het laatste jaar van haar masterstudie Communicatiewetenschappen aan de UGent, werd ze plotseling geconfronteerd met een keiharde realiteit: haar leven was afhankelijk van een stamceldonor.
Ondanks drie chemokuren en een eerste stamceltransplantatie met haar moeders cellen bleek haar ziekte te agressief. De zoektocht naar een tweede passende donor werd een race tegen de klok en extra complex door Chelly’s gemengde achtergrond: haar papa is Frans en haar mama heeft een Maleisische afkomst. Maar nu is er goed nieuws: er is voor Chelly een half-identieke donor gevonden binnen haar familie.
“Het vinden van een geschikte stamceldonor is vaak de enige hoop voor patiënten zoals Chelly”, zegt professor Tessa Kerre, hematologe en hoofd van de dienst hematologie aan het UZ Gent. "Bij acute myeloïde leukemie, zeker als de ziekte terugkomt na een eerdere behandeling. Een stamceltransplantatie een vorm van immunotherapie waarbij het immuunsysteem van de donor wordt gebruikt om de kankercellen te bestrijden.”
Maar een perfecte match vinden is als zoeken naar een speld in een hooiberg. “Bij twee willekeurige mensen is de kans dat zij een perfecte match voor elkaar zijn slechts 1 op 50.000. Zo’n diversiteit is er dus. In de nabije familie is die kans wel veel groter, namelijk 1 op 4 bij broers en zussen. Maar Chelly is enig kind, en haar unieke genetische achtergrond maakte haar zoektocht nog uitdagender”, aldus Tessa Kerre.
Professor Tessa Kerre: “Het is niet niets, wat stamceldonoren moeten doorstaan, er zijn ook enkele risico’s aan verbonden, al is de kans klein, maar ze worden door het donor-team goed begeleid, en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Hoe werkt stamceldonatie?
In België kunnen gezonde volwassenen tussen 18 en 40 jaar zich eenvoudig registreren als stamceldonor. Het proces begint met een vragenlijst en een bloedafname om je weefseltype te bepalen. Vervolgens word je opgenomen in een internationale databank.
Als je matcht met een patiënt, zijn er twee manieren om te doneren. “Vroeger werden de bloedstamcellenrechtstreeks uit het beenmerg gehaald, maar tegenwoordig gebeurt dit meestal via het bloed,” legt Tessa Kerre uit. Donoren krijgen enkele injecties met groeifactoren die de stamcellen van het beenmerg naar het bloed jagen, en ze in aantal doen toenemen. Daarna worden de stamcellen (en afweercellen) uit het bloed verzameld, via een aferese-toestel, dat veel weg heeft van een dialysetoestel, waar je als donor meestal twee halve dagen aan vastgekoppeld wordt. “Het is intussen een standaard procedure geworden, en je stamcellen groeien vanzelf weer aan, dus je verliest niets blijvends.”
Toch merkt Tessa Kerre dat veel mensen twijfelen door onbekendheid of angst. “Het is niet niets, wat stamceldonoren moeten doorstaan, er zijn ook enkele risico’s aan verbonden, al is de kans klein, maar ze worden door het donor-team goed begeleid, en ze kunnen hiermee letterlijk een leven redden.”
Dubbele gevoelens bij het vinden van een donor:
Voor Chelly bracht het nieuws van een donor hoop, maar ook nieuwe uitdagingen. “Ik ben ontzettend dankbaar,” zegt Chelly. “De kans dat de stamceltransplantatie mijn zieke kan genezen, en er geen dodelijke complicaties opduiken, is 20 tot 30 procent. Dat klinkt laag, maar die cijfers zijn gebaseerd op oudere patiënten, omdat mijn vorm van leukemie vooral bij die leeftijdscategorie voorkomt. Ik probeer niet te focussen op de statistieken – dat geeft me moed.”
Toch benadrukt Chelly dat de strijd niet alleen om haar gaat. “Een vriend wilde zich registreren als donor omdat hij Aziatische roots heeft, maar toen hij hoorde dat ik een donor had gevonden, vond hij het niet meer nodig. Dat is precies wat ik wil vermijden. Ik ben niet de enige die stamcellen nodig heeft. Elke donor kan levens redden.”
Ondanks haar zware behandeling blijft Chelly optimistisch. “Ik breng Kerst en Nieuwjaar door in het ziekenhuis, omdat ik zes weken in isolatie moet na de transplantatie. Maar ik wil dit doorstaan, zodat ik mijn leven terug kan krijgen. Ik droom van reizen, een job in de communicatiesector, en gewoon gelukkig zijn.”
Chelly’s oproep: “Jouw keuze kan levens redden”
Chelly heeft een duidelijke boodschap: “Registreer je als stamceldonor. Zelfs als je denkt dat je nooit opgeroepen wordt – er is maar een fractie van een procent kans. Maar die ene keer kan iemands leven redden.” Tessa Kerre vult aan: “Wij noemen stamceldonoren helden. En een held blijf je voor altijd.”