Blog: ‘Pappa of mamma verliezen, dat is het ergste wat een kind kan overkomen’.

Auteur: Redactie ' Aegon Blog.

Het is een cijfer om van te schrikken: elk jaar verliezen ruim 6000 kinderen hun vader of moeder. Voor Aegon is dat vaak het moment om een overlijdensrisicoverzekering uit te keren. Daarmee kan een gezin in elk geval de eerste tijd financieel vooruit. Maar dat is natuurlijk maar een klein deel van het verhaal. Want waar haal je als gezin de kracht vandaan om door te gaan met het leven?

Gelukkig zijn er organisaties als Achter de Regenboog. Deze stichting, opgericht in 1993, helpt kinderen die een gezinslid hebben verloren. Leoniek van der Maarel en Janneke van Amsterdam vertellen hoe dat gaat.

Niet iedereen zal Achter de Regenboog kennen. Wat doen jullie precies?

'We organiseren weekenden voor kinderen die een ouder zijn kwijtgeraakt, of een broertje of zusje. Daarnaast adviseren we scholen en instellingen. En mensen kunnen ons bellen met vragen over kinderen en rouw.'

Hoe zijn jullie ooit begonnen?

'Tegenwoordig vinden we het heel normaal dat we luisteren naar wat kinderen te zeggen hebben. Maar vroeger was dat minder vanzelfsprekend. Er werd toen soms tegen kinderen gezegd: nou, kom op, we praten er niet meer over en we gaan gewoon door. Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Zo is Achter de Regenboog ontstaan. Het begon met één weekendje en door de jaren heen zijn we uitgegroeid tot een stichting met landelijke afdelingen.'

Wat zijn dat voor weekenden die jullie organiseren? Is het een soort van therapie?

'Nee, onderzoek wijst uit dat kinderen niet altijd therapie nodig hebben. Wat in elk geval goed werkt is contact met lotgenoten. Zo ervaren ze dat ze niet de enigen zijn. Dat voorkomt later een hoop ellende.'

Hebben kinderen eigenlijk wel zin in zulke bijeenkomsten?

'Het klinkt gek, maar vaak is het een vrolijke boel bij ons. Kinderen bespreken hun ervaringen in groepjes. Dat kan even moeilijk zijn, maar daarna gaan ze samen iets maken of lekker buitenspelen. Dan zie je dat de vrolijkheid meteen weer terugkomt. En zo hoort het ook, want kinderen kunnen niet lang aan één stuk met hun verdriet bezig zijn.'

Wat voor activiteiten doen jullie met de kinderen?

'We beginnen altijd met een foto van de overledene. Die laten ze zien aan de rest en dan vertellen ze wat er is gebeurd. Bijvoorbeeld: "Dit is mijn pappa en die is dood, want hij had kanker." Dan zegt een begeleider: "Goh, en was jij erbij toen jouw pappa doodging?" Als het kind dan zegt van niet, kan een ander reageren met: "Mijn pappa kreeg een spuitje en daar was ik bij." De begeleider legt dan uit wat euthanasie is. En dat de kinderen zelf niet bang hoeven te zijn dat ze doodgaan als ze een injectie krijgen van de dokter.'

Wat heftig, zeg.

'Ja, maar waar gebeurt het nou dat iemand zó open met een kind praat? Want de buitenwereld schrikt ervan als een kind zoiets zegt. Als een kind bij de slager vertelt over mamma die is overleden door een auto-ongeluk, krijgt het misschien snel een stukje worst toegestopt. Begrijpelijk dat we kinderen op die manier willen troosten. Maar kinderen hebben er vaak meer aan als ze zich op hun eigen manier kunnen uiten. Dat kan bij ons.'

Gaan kinderen op een andere manier met de dood om dan volwassenen?

'Kinderen rouwen heel puur. Een kind kan nú ineens zijn pappa missen omdat die er niet meer is. En vijf minuten later zie je datzelfde kind ineens vrolijk spelen met een vriendje. Ouders blijven eerder vastzitten in één emotie. Dan klinkt het: "Naar de McDonald's? Kind, je denkt toch niet dat ik dáár nu zin in heb?"'

Hoe kun je een kind dan het beste benaderen?

'Er wordt vaak aan een kind gevraagd: moet je nog huilen om pappa? Dan voelt een kind: o, ik moet kennelijk huilen, maar ik huil niet. Ben ik dan niet verdrietig genoeg? Hou ik niet genoeg van pappa? Wat wij uitdragen is dat elke reactie van het kind goed is. Kinderen hoeven er niet per se over te praten. Ze kunnen het ook in sport kwijt, of bij vrienden.'

Of bij lotgenoten dus.

'Absoluut. Pappa of mamma verliezen, dat is het ergste wat je als kind kan overkomen. Dan helpt het als je in contact staat met leeftijdsgenootjes die hetzelfde hebben meegemaakt. Vaak hebben ze al genoeg aan een appje naar elkaar. We zien dat zulke kleine dingen waarde hebben. Want de manier waarop een kind omgaat met rouw is bepalend voor hoe het later in het leven zal staan.'