100.000 te voorkomen slechtnieuwsgesprekken.
Auteur: René Héman, voorzitter KNMG.
De timmerman die op mijn spreekuur verscheen zat nog vol plannen. Hij wilde een bestelbusje ombouwen tot camper; dan konden zijn vrouw en hij daar na zijn pensionering mee gaan reizen. Hij wilde meer tijd besteden aan zijn kleinkinderen. Hij wilde nog een paar jaar werken met zijn maten. Hij wilde nog zoveel. Maar ik moest hem nu gaan vertellen dat dat allemaal niet meer ging gebeuren. Hij was 59, rookte al sinds z´n 15e - en nu had hij longkanker.
Een slechtnieuwsgesprek is een van de zwaarste kanten van ons vak. Je moet iemand iets vertellen waardoor zijn of haar leven instort. Alles wordt opeens anders; alle verwachtingen en plannen moeten worden bijgesteld. Het is akelig om te doen, altijd. Maar het is nog veel akeliger als je weet, dat het gesprek voorkomen had kunnen worden. Als hij of zij nooit was gaan roken, of tijdig was gestopt, dan hadden we hier nu niet zo gezeten.
Van zulke gesprekken voeren we er met elkaar 100.000 per jaar.
De actieve groep artsen genaamd #Artsenslaanalarm wil met ´het slechtnieuwsgesprek´ aan de politiek laten zien waarom hardere actie tegen het roken heel erg nodig is. In een indrukwekkend filmpje vertellen artsen over het gesprek dat ze over een paar minuten moeten gaan voeren - en daarna vertellen ze hoe het is verlopen. Vaak wordt het roken als oorzaak niet expliciet genoemd, maar in één geval had de dochter tegen haar moeder geroepen: ´je hebt je eigen dood gekocht!´. De arts wist natuurlijk wel dat het niet zo simpel is. Roken is geen vrije keuze - vanaf de eerste sigaret die je opsteekt word je, willens en wetens, verslaafd gemaakt. Het is, zoals één van de collega´s het verwoordt, de machteloosheid van de verslaving. De machteloosheid die je allebei voelt, arts en patiënt, als het maar niet lukt om ervan af te komen.
En dus moeten we nu eindelijk iets doen aan de oorzaak. Want waar artsen en patiënt machteloos zijn, is de politiek dat niet. De politiek kan de prijzen drastisch verhogen. De politiek kan de verkoop van tabak bij supermarkten en benzinestations verbieden.
In deze tijden waarin de samenleving in de ban is van een onbekend en soms dodelijk virus zien we hoe de regering in staat is om snel, stevig en daadkrachtig in te grijpen. Een lockdown, een avondklok, verplichte quarantaine - het kan allemaal. Getooid met een mondkapje en op anderhalve meter afstand van elkaar schuifelen we door de supermarkt. Maar in diezelfde supermarkt liggen bij de kassa wel gewoon de bekende pakjes. Zo voor het grijpen.
Wat zou het toch geweldig zijn als de politiek dezelfde daadkracht die ze toont in de strijd tegen Covid, ook kan tonen als het gaat om roken. Tabak alleen nog te koop bij speciaalzaken. De prijs van een pakje flink omhoog. ´Samen krijgen we corona eronder´ zegt de regering - dan moet dat met roken toch ook kunnen.
Straks komt er een nieuwe regering, met een nieuw regeerakkoord. Een kort akkoord, dat hebben ze afgesproken. Wat wij willen is maar één zinnetje: 'verkooppunten omlaag, prijs omhoog'. Zodat déze slechtnieuwsgesprekken in elk geval snel geschiedenis worden.
Kijk voor meer informatie op artsenslaanalarm.nl
René Héman, voorzitter artsenfederatie KNMG.
Bron: www.knmg.nl